Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkan Yardımcısı İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında kanun teklifi verdi. Teklifle il genel meclisi ve belediye meclisi seçimlerinde onda birlik baraj uygulamasının kaldırılması amaçlanıyor.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyeliklerine seçilenlerin tespitinde, onda birlik baraj uygulamasına ilişkin düzenlemelerin madde metninden çıkarılması ve belediye meclislerinin kontenjan üyelerinin seçiminde belediye meclisi için yapılan seçim sonuçlarının değil, belediye başkanlığı için yapılan seçim sonuçlarının esas alınması hedefleniyor.

Tanrıkulu, kanun teklifinde "Türkiye'de yerel seçimlerde yüzde 17'leri bulan adaletsiz ve antidemokratik bir baraj sistemi uygulanmaktadır. 12 Eylül darbe rejimden kalan seçim kanunları nedeniyle genel seçimlerde yüzde 10'luk seçim barajının yol açtığı ulusal düzeydeki temsil krizi, yerel seçimlerde daha ağır bir şekilde yaşanmakta, kimi durumlarda yüzde 17'den fazla oy alan parti bile belediye meclislerine üye gönderememektedir." diyerek, seçim sistemindeki bu adaletsizliğin, seçim bölgesine göre her parti için geçerli olabildiğine dikkat çekti.

"Bir darbe dönemi kanunu olan, 2972 Sayılı 'Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun' nedeniyle sonuçta asıl olarak yurttaşlarımız haksızlığa uğramakta ve temsil hakkından yoksun kalmaktadır." diyen Tanrıkulu, şöyle devam etti: "Mevcut yasal düzenleme temsilde adalet ilkesini hiçbir şekilde sağlamamakta, yönetimde istikrar ilkesi ise belediye başkanı ayrı bir oylama ile çoğunluk esasına göre seçildiği için kısmen sağlamaktadır. Burada yönetimde istikrar ilkesini zayıflatan husus ise, kontenjan adaylarının belediye başkanlığı seçiminde değil, belediye meclis üyeliği seçiminde en çok oyu alan partiye verilmesinden kaynaklanmaktadır. Demokrasilerde asıl olan yurttaşların hayatını ve geleceğini etkileyecek her konuda eşit ve özgür bir şekilde söz hakkına sahip olmasıdır. Sonuç olarak, 12 Eylül Darbe rejimi seçim kanunları ve siyasi partiler kanunu ile hala en yıkıcı şekilde Türk siyasi hayatını şekillendirirken, bunları görmezden gelip, sözde demokratikleşme adına Anayasa'yı değiştirelim, hodri meydan çıkışları yapmak inandırıcılıktan da samimiyetten de uzaktır. Türkiye'de demokratikleşmenin birinci adımı, şüphesiz bir şekilde seçim kanunlarının adil ve demokratik bir niteliğe kavuşturulmasıdır."

MAHALLİ İDARELER İLE MAHALLE MUHTARLIKLARI VE İHTİYAR HEYETLERİ SEÇİMİ HAKKINDA KANUN'DA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ

"MADDE 1- 18/1/1984 tarih ve 2972 sayılı Kanunun 2 inci maddesinin 2 inci fıkrasında geçen "onda birlik baraj uygulamalı" ifadesi madde metninden çıkarılmıştır.

MADDE 2- 18/1/1984 tarih ve 2972 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Siyasi partilerin ve bağımsız adayların elde ettikleri il genel meclisi ve belediye meclisi asıl üye sayısı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Seçime katılmış siyasi partilerin ve bağımsız adayların adları alt alta ve aldıkları geçerli oy sayıları da hizalarına yazılır. Bu sayılar önce bire, sonra ikiye, sonra üçe ... şeklinde devam edilmek suretiyle o seçim çevresinin çıkaracağı asıl üye sayısına ulaşıncaya kadar bölünür. Elde edilen paylar, siyasi parti ayırımı yapılmaksızın, en büyükten en küçüğe doğru sıralanır Belediye ve il genel meclisi üye tamsayısı kadar üyelikler, bu payların sahibi olan siyasi partilere ve bağımsız adaylara, sayıların büyüklük sırasına göre tahsis olunur.
Son kalan asıl üyelikler için birbirine eşit rakamlar bulunduğu takdirde bunlar, aralarında ad çekmek suretiyle, tahsis yapılır.
10 uncu madde uyarınca kontenjan adayı gösterilen belediye meclis üyesi seçim çevrelerinde bu maddeye göre yapılan bölme işlemi kontenjan sayısı çıkarılmak suretiyle yapılır. Kontenjan adayı gösterilen bu seçim çevrelerinde belediye başkanlığı için yapılan oylamada geçerli oyların en çoğunu almış olan siyasi partinin kontenjan adayları belediye meclis üyeliğini kazanmış olurlar.
Büyük şehirlerde, kontenjan adaylığından belediye meclisi üyeliğine seçilenlerden birinci sıradakiler bu Kanunun 6 ncı maddesinde belirtilen oranla sınırlı kalmak kaydı ile Büyükşehir Belediye Meclisi'ne katılırlar.

MADDE 3- Bu Kanun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.

MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür." CİHAN