İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Muttaki, uranyum zenginleştirmenin ülkesinin doğal hakkı olduğunu ve bu konuda müzakere etmeyeceklerini, ancak karşılıklı kaygılar konusunda görüşmelere hazır olduklarını bildirdi.İran'ın, herhangi bir ayrımcılık olmadan adil müzakereleri desteklediğini dile getiren Muttaki, "Ancak İran ile yeni ilişkiler kurmak istiyorsa, ABD tavrını değiştirmelidir" dedi. Amerika Birleşik Devletleri dün, İran ile yürütülen üçlü müzakerelere uranyum zenginleştirme faaliyetinin askıya alınması şartıyla katılabileceğini ilan etmişti. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ve Almanya bugün İran'a sunulacak teşvik paketini karara bağlamak üzere Viyana'da bir araya geliyorlar. Dışişleri Bakanı Condolezza Rice'ın dün, bu görüşme öncesinde gündeme getirdiği öneri, önemli bir siyasi hamle olarak yorumlandı. Zira iki taraf arasında 26 yıldan bu yana doğrudan temas bulunmuyordu. Rice, bu önerinin diplomatik çözüm konusunda ne kadar ciddi olduklarının göstergesi olduğunu ifade etti. Rice'a göre öneriye verilecek yanıt "İran'ın nmüzakereler konusunda ciddi olup olmadığını gösterecek". Başkan George Bush da, soruna diplomatik çözümün mümkün olduğuna inandığını kaydetti. Muttaki ise ABD durumu değiştirmeyi gerçekten istiyorsa bunun için önce, "makul ve mantıklı" şekilde davranmalı" dedi. İran uzun zamandır müzakerelere dönmeyi istediğini ifade ediyor. Ancak nükleer faaliyetler ülkede egemenlik haklarının bir uzantısı olarak görüldüğünden, yönetim bunlardan "rüşvet" diye yorumlanacak önerilerle vazgeçmeye yanaşmayabilir. Muttaki'nin açıklamaları ise aslında önerinin doğrudan reddi anlamına gelmiyor ve manevra alanı bırakıyor. AB'den ABD'ye destek Amerika Birleşik Devletleri'nin önerisi, önde gelen Avrupa devletlerinden de destek buldu. Tahran ile müzakereleri yürüten İngiltere, Fransa ve Almanya, İran'ın, Amerikan politikasındaki değişimin ciddiyetini anlamaya ve olumlu yanıt vermeye çağırdı. İngiltere Dışişleri Bakanı Margaret Beckett, İran'a Washington'un önerisine olumlu yanıt verme çağrısı yaptı. Beckett öneriyi büyük bir memnuniyetle karşıladığını ve bu şekilde Viyana'da tartışılacak teşvik paketinin daha fazla ağırlık kazandığını söyledi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da gelişmelerin diplomatik çözüm için bir fırsat olduğunu söylüyor. Gerek İran gerekse BM Genel Sekreteri Kofi Annan daha önce Washington ile konunun doğrudan görüşülmesini gündeme getirmiş, ancak olumlu yanıt alamamıştı. Kilit: Zenginleştirilmiş uranyum Tüm tartışmalar uranyum zenginleştirme faaliyetine odaklanıyor. Bu faaliyet nükleer yakıtın yanı sıra, silah üretiminde de kullanılabildiği için şüphe çekiyor. İran'ın Avrupa ülkeleriyle görüşmeleri, geçen yıl Ağustos ayında Tahran yönetiminin, uranyum zenginleştirme programından vazgeçmeyi reddetmesi nedeniyle başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Aradan geçen sürede İran'ın durumu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne sevkedildi. Burada İran'a yaptırım olasılığı tartışılırken, AB ülkelerini temsil eden üçlü ise İran'ı ikna etmek üzere yeni bir öneriler paketi hazırladılar. Ancak İran uranyum zenginleştirme hakkından vazgeçmeye yanaşmıyor. İran, nükleer teknoloji geliştirme hakkı bulunduğunu vurguluyor. Bugün Viyana'da son şekli verilecek pakette, İran'a yakıt için alternatif formüller önerilmesi, bunun ticaret ayrıcalıkları ve güvenlik teminatları ile pekiştirilmesi düşünülüyor. Ancak pakette Tahran yönetiminin uranyum zenginleştirmeden vazgeçmemesi halinde gündeme gelecek olası cezalardan da söz ediliyor ADIM ADIM NÜKLEER KRİZ 2002 Eylül: Buşehr'de nükleer reaktör inşası başladı 2002 Aralık: İran UAEK'nin denetimlerini kabul etti 2003 Ekim: Tahran zenginleştirilmiş uranyum faaliyetini askıya aldı 2004 Mart: İran'a programının tüm ayrıntılarını açıklaması için 1 Haziran'a dek süre verildi 2005 Ağustos: İran nükleer faaliyetlerine yeniden başladı 2005 Eylül: UAEK İran'ın BM'ye sevki için ilk kararı aldı 2006 Nisan: İran uranyum zenginleştirdiğini ilan etti