Karaca’nın gözaltında tehdit edildiği ve hakaretlere uğradığı belirlendi. Ankara ve İstanbul barolarına kayıtlı avukatların kurduğu İnsan Hakları İzleme ve Değerlendirme Merkezi (İHİDEM) 14 Aralık medyaya darbe soruşturmasındaki hukuk ihlallerini raporlaştırdı.

Raporda gözaltı ve mahkeme aşamasındaki uygulamaların Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS), Anayasa ve Ceza Muhakemesi Kanunu’na (CMK) aykırı olduğu vurgulandı.

Raporda Hidayet Karaca’nın, ‘kendisine psikolojik baskı yapıldığını, ismini bilemediği ancak İHİDEM heyetine gösterdiği bir polis memurunun kendisi ile sürekli parmaklarını sallayarak tehditkar konuştuğunu, azarlandığını, avukatlarına da sürekli zorluk çıkartıldığını’ söylediği belirtildi.

BİTKİN VE YORGUN

Raporda, Karaca’nın, tıraşsız ve oldukça bitkin olduğu, göz altlarında morluklar mevcut olduğu tespit edildiği kaydedildi. Raporda, kötü muameleyle ilgili tutanak tutulması ve Karaca’nın fotoğrafını çekme isteklerini polise iletmelerinin ardından polisin görüşmeyi kestiği kaydedildi.

POLİS ÇAĞIRDI SAVCI ÇIKTI

İfadeler Emniyet’te alınarak, şüphelilere ve avukatlarına psikolojik baskı yapıldı. Raporda, savunma avukatlarının; savcının ifade alınması sırasında sık sık odadan dışarıya çıktığı, bunun bazen kapıyı çalan polisin savcıyı dışarıya çağırması şeklinde gerçekleştiği, gözaltındaki kişilerin ne ile suçlandıkları konusunda avukatların taleplerine cevap verilmediği, gözaltındaki kişilere suçlamanın ne olduğunun söylenmediği bilgisi paylaşıldı.

SAVCI İFADEYİ UZATTI

Kısıtlama kararı nedeniyle avukatlar ve şüphelilerin dosyada aleyhlerine olan bilgi ve belgeleri inceleyemediği vurgulanan raporda, “İfade alan savcının, ifade sırasında avukatları dışarı çıkarttığı, sık sık ara verdiği ve ifade alma işleminin kesintili olarak ve uzatılarak sürdürüldüğü” belirtildi.

GÜLERCE’YE AYRICALIK

Soruşturma dosyası kısıtlama kararı gerekçe gösterilerek avukatlar ve şüphelilere verilmedi. Şüpheli Hüseyin Gülerce’ye ise ayrıcalık yapılarak tüm deliller gösterildi. Hakimin talimatı üzerine birden fazla avukatın mahkemeye erişimi barikatla engellendi. Bu sırada polislerce bazı avukatlara sözlü ve fiili saldırı yapıldı.

SAVUNMA HAKKI ENGELLENDİ

İfadelerin Çağlayan Adliyesi’nde alınmaması nedeniyle avukatların kalacağı, bekleyeceği, dinlenebileceği, ihtiyaçlarını karşılayabileceği, dilekçelerini yazabilecekleri fiziki imkânın olmadığı vurgulandı.

DİLEKÇELER KABUL EDİLMEDİ

Şüpheliler ve müdafilerinin gözaltında iken sıkıntılarını açıklayıcı dilekçelerinin emniyetteki görevliler tarafından kabul edilmediği kaydedilen raporda, şüphelilerin aile ve müdafilerine gözaltı süresinin uzatılması ile ilgili olarak bilgi verilmediği de belirtildi.

İLK 3 GÜN İFADE ALINMADI

Hidayet Karaca ile Ekrem Dumanlı ve bir kısım emniyet müdürlerinin ifade alma işlemlerine ilk 3 gün hiç başlanmadığı, ifadelerin ek gözaltı süresinin bitimine doğru akşam 17.00 sularında başlandığı ve gece yarısı bitirildiği kaydedildi.

AYAKTA BEKLETİLDİ, SU VERİLMEDİ

Raporda, sağlık muayenesinin yakındaki Haseki Araştırma Hastanesi yerine 20 kilometre uzaktaki Eyüp Hastanesi’ne götürülerek şüphelilerin bitkin bırakılmaya, yormaya çalışıldığı savunuldu. Yine şüphelilerin özgür iradesini kırmak için nezarethanede ayakta bekletildiği, Hidayet Karaca’nın ilaç almak için su isteğinin geri çevrildiği belirtildi.

6 GÜN SONRA KARAR VERİLDİ

14 Aralık operasyonunda gözaltına alınanların ifadesine 4’üncü gün başlandı. Haklarındaki karar ancak 6’ncı günün sonunda açıklandı.

BETON ZEMİNDE YATIRDILAR

Çağlayan’daki nezarethane yeterli yatacak yer bulunmadığı, şüphelilerin sandalye ve beton zemin üzerinde yatmaya zorlandığı, avukatları ile görüştürmede zorluk çıkarıldığı, sorgusu yapılacak kişi üzerinde baskı oluşturularak ve özgür iradesini kırarak sorgu yapıldığı, sorgu sırasında çok sayıda polis alınması gibi uygulamalar ile sorgu ve ifadede yasak usuller uygulandığı ifade edildi. Ayrıca nezarethanelerin soğuk olduğu, kalorifer peteklerinin ise yakılmadığı ve havalandırmalarının yetersiz olduğu ifade edildi.

ADLİYEDE BARİKAT

Sorgu aşamasında Sulh Ceza Hâkimi’nin, sorguda her şüpheli için sadece bir müdafi olacağına dair talimat verdiği, polisin bu talimat doğrultusunda barikatla avukatların mahkemeye ve şüphelilere erişimini engellediği, polislerce bazı avukatlara sözlü ve fiili saldırı yapıldığı, avukatların kolluk tarafından birden fazla kamera ile kayıt edilerek taciz edildiği belirtildi.

YARGILANABİLİRLER

Raporda, söz konusu ihlallerin AİHS ve Anayasa’nın adil yargılanma hakkı, güvenlik hakkı, işkence yasağı, hak arama hürriyeti ve hukuk devleti, mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlerin tarafsızlığı ilkelerine aykırı olduğu vurgulandı.

MAKUL ŞÜPHE YASASI

Uygulamaların CMK’ya aykırı olduğu, bundan dolayı savcılık ve ilgili kolluk görevlilerinin sorumlu tutulabilecekleri ve yargılanabilecekleri kaydedildi. İhlallerin yaşanmasında kapalı devre sulh ceza hakimliği ve 14 Aralık operasyonundan 36 saat önce yürürlüğe giren makul şüphe düzenlemesi ve yargıya yapılan siyasi müdahalelerin etkili olduğu vurgulandı.

YASA DIŞI DİNLEME SORULDU

Raporda, Hidayet Karaca’ya hukuka aykırı olarak elde edilen yasa dışı 2 dinlemenin sorulduğu, bu dinlemelerin tutuklamaya gerekçe yapıldığı vurgulandı.

Metin ARSLAN- BUGÜN GAZETESİ