Aralarında Ankara, İzmir, Konya gibi büyükşehirlerin de bulunduğu birçok ilde, valilerin Jandarmaya şehir merkezlerinde de arama, kontrol, baskın ve operasyon yapabilmek için yetki belgesi verdiği ortaya çıktı. Jandarma'nın aldığı bu yetkiyle bazı ilköğretim okullarını ve yurtları basarak bomba ve silah aradığı belirtildi. Konya Valisi Atilla Osmançelebioğlu, İl Jandarma Komutanlığı'nın 30 Ocak 2006 tarihinde Valiliğe müracat ederek, "Çeşitli suçlardan aranan sanıkları yakalamak üzere" il merkezinde sivil kıyafetli olarak görevlendirilme talebinde bulunduklarını ve kendisinin de jandarmaya polis bölgesinde bir yıllık operasyon yetkisi verdiğini doğrularken, İzmir Valisi Oğuz Kağan Köksal ise sadece bir olay için jandarmaya operasyon yetkisi verdiğini, olay bittikten sonra da iznin kalktığını söyledi. Öte yandan İzmir'de, jandarmaya verilen iznin yasal olarak tartışmalı olduğu için daha sonra iptal edildiği belirtiliyor. Verilen izin dahilinde sözkonusu olayla ilgili 44 personel ve 12 aracın görev yaptığı kaydedildi. KONYA VALİSİ: YETKİMİ KULLANDIM Yaklaşık 40 ilde jandarmaya verilen izinler konuyla ilgili mevzuatı da gündeme getirdi. İl Jandarma Komutanlığı Valiliğe yazdığı yazıda yasal dayanak olarak, 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu'nun 5. maddesini gösterdi. Sözkonusu kanunun 5. maddesi polisin kimlerin parmak izlerini ve fotoğraflarını almaya yetkili olduğunu düzenliyor. Ek 5. maddesi ise polis birimleri arasında ve tek bir olaya ait görevledirmeyi kapsıyor. Her iki maddenin de jandarmaya yetki verilmesiyle ilgili olmadığı dikkat çekiyor. Konya Valisi Osmançelebioğlu, görevlendirmeyi ve izni mevzuatlar çerçevesinde yaptığını belirtti. Osmançelebioğlu, mevzuatın böyle bir durumu kapsamadığı hatırlatması üzerine, "Bilmiyorum, inceleteceğim" cevabını verdi. Osmançelebioğlu, valilerin bu yönde yetkisi olduğunu belirterek, yetkisini kullandığını söyledi. ANKARA Kanuna göre izin yok Jandarma izin istediğini 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu'nun 5. maddesine dayandırdı. Ancak, izin isteği ne 5. maddeye ne de daha sonra bu maddede yapılan ek düzenlemeye göre mümkün görünmüyor. 5. madde şöyle: "Polis aşağıda gösterilen kimselerin parmak izlerini ve fotoğraflarını almağa salahiyetlidir." Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu'nun 10. maddesinin c fıkrasına göre ise polisin yetersiz kalması durumunda mülki idari amirin destek isteyebileceği hükmünü düzenliyor. Fıkra şöyle: Jandarma veya Emniyet Teşkilatı, sorumluluk sahasında yetersiz kalmaları durumunda, mahalli mülki amirler tarafından birbirlerinin sorumluluk sahalarında geçici olarak görevlendirilebilir. OPERASYON İZNİ DOĞAL İzmir Valisi Oğuz Kağan Köksal, Jandarmaya verdikleri operasyon yetkisinin tek bir olaya münhasır olduğunu belirterek, her olay için ayrı izin alınması gerektiğini söyledi. Vali Köksal, verilen iznin tek bir olayla ilgili olmasından dolayı, olayla ilgili soruşturma bittiği için jandarmaya verilen iznin bittiğini, operasyon yetkisini geri alma gibi bir durumun söz konusu olmadığını söyledi. Vali Köksal, Jandarmanın Valilikten geniş kapsamlı ve uzun tarihli bir operasyon izni talebinde bulunmadığını belirtti. Köksal, polis bölgesinde tahkikatı süren bir olayla ilgili jandarmanın operasyon izninin olmasının çok doğal olduğunu, zaman zaman polisin de süren bir tahkikat için jandarma bölgesine ilgili mercilerin bilgisi dahilinde girdiğini, ama bunun bir olayla ilgili olduğuna dikkat çekti. TEKLİF BİLE EDİLEMEZ Diyarbakır Valisi Efgan Ala, jandarmanın polis bölgesinde operasyon yapmak için kendisinden bir talebinin bulunmadığını ve kendisinin Valilik yaptığı bir ilde bunun teklif bile edilemeyeceğini söyledi. Vali Ala, süren bir operasyon için polisin jandarma bölgesine, jandarmanın da polis bölgesine girdiğini, ama bunun bir olayla ilgili ve yetkili mercilerin bilgisi dahilinde yapıldığını belirterek, "Zaten bir olay olduğunda kimin sorumluluk bölgesindeyse 'gelin' diyoruz, çağırıyoruz, koordine ediyoruz. Eğer herkes herkesin yetki alanına girecekse, bizim burda bulunmamızın ne anlamı var" dedi. ÇAL'DA BASKIN YAPILDI Denizli Valisi Gazi Şimşek, jandarmanın Çal'da ilköğretim öğrencilerinin kaldığı öğrenci yurduna ve kız yurduna yaptığı baskınlarla ilgili, arama için mahkemeden karar alındığını, yurtlara yapılan baskınlarda jandarmanın yanı sıra ilgili memurların da eşlik ettiğini söyledi. Vali Şimşek, yurtların denetlenmesiyle ilgili yönetmeliğin belli olduğunu, baskın için mahkeme kararı gerektiğini hatırlatarak, jandarmanın Valilikten geniş kapsamlı ve uzun süreli bir operasyon yetkisi talebinde bulunmadığını belirtti. UZUN SÜRELİ OLAMAZ Elazığ Valisi Muammer Muşmal, jandarma bölgesinde başlayan bir olayın tahkikatı için polis bölgesinde operasyon yapılması gerekiyorsa jandarmanın polis bölgesinde faaliyet gösterebileceğini hatırlatarak, geniş kapsamlı ve uzun süreli bir iznin verilemeyeceğini söyledi. TEK OLAY İÇİN OLABİLİR Tekirdağ Valisi Aydın Nezih Doğan, jandarmanın Valilik'ten bu yönde bir talebinin olmadığını belirtti. Vali Doğan, hukuki prosedür tamamlandıktan sonra jandarmaya böyle bir izin verilebileceğini, hukuki prosedürün de jandarma bölgesinde başlayan bir olayın şehirde devam edecek tahkikatı için izin almak şeklinde olabileceğini söyledi. Vali Doğan, iznin tek olay için alınacağını da hatırlattı. BÖYLE TALEPLE KARŞILAŞMADIM Edirne Valisi Nusret Miroğlu, böyle bir talebin geniş kapsamlı olamayacağını söyledi. Vali Miroğlu, ne şu anda görev yaptığı Edirne'de ne de daha önce görev yaptığı illerde böyle bir taleple karşılaşmadığını ifade ederek, bu yönde bir talebin ancak Jandarma bölgesinde başlayıp polis bölgesinde devam eden olaylar için ve tek bir olayla sınır olmak şartıyla yapılabileceğini, ancak kendisinin şimdiye kadar böyle bir olay duymadığını söyledi. YENİ ŞAFAK