Nükleer Güç Santrallerinin Kurulması ve İşletilmesiyle Enerji Satışına İlişkin Kanunun ilgili maddesinde belirtilen Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) ölçütleri belirlenerek kamuoyunun görüşüne sunuldu. TAEK ölçütlerine ilişkin taslağın sivil toplum örgütleri, akademisyenler, şirketler ve ilgili kuruluşların görüşüne sunulması amacıyla TAEK'te bir toplantı düzenlendi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler'in de katıldığı toplantıda TAEK Başkanı Okay Çakıroğlu, TAEK'in ölçütlerinin ilgili kesimlerin görüşüne sunulduğunu, bu konuda katkı, görüş ve eleştirilerin alınacağını söyledi. TAEK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ali Tanrıkurt da yatırım yapacak şirketlerin santral yapımcısı firmaların uyması gereken şartlar ile TAEK ölçütlerini sıralarken, bunların teknik şartname olmadığını vurguladı. Halen dünyada ikinci nesil santrallerin kurulmakta olduğuna işaret eden Tanrıkurt, kendilerinin Türkiye'de evrimsel özelliği bulunan üçüncü nesil santrallerin kurulmasını istediklerini bildirdi. Tanrıkurt'un verdiği bilgiye göre TAEK ölçütleri şöyle: NÜKLEER GÜVENLİK Nükleer güç santrali güncel ve kanıtlanmış teknolojik yenilikleri kapsayacak. Başta uluslararası atom enerjisi normları olmak üzere uluslararası normlara uygun olacak. Santralın ciddi kaza sınıfına giren kazalara karşı da radyolojik sonuçları hafifletecek önlemleri alacak şekilde tasarımlanmış olması değerlendirmede dikkate alınacak. LİSANSLAMA Nükleer güç santralının saha şartlarından kaynaklanan gerekler ve şartlar hariç tasarımcı ülkenin güncel nükleer mevzuata uygun olacak önerilen santralı büyük ölçüde örnek teşkil edilebilecek. Halen işletilmekte ve aynı teknolojinin en son örneği olan lisanslı bir santral referans olarak gösterilecek. Önerilen santralın henüz işletmeye geçmiş bir örneğinin olmaması durumunda aynı teknolojinin onaylanmış veya lisans almış en son tasarımı referans olarak gösterilebilecek. Lisanslamayla ilgili olarak Türkiye'nin mevzuat gerekleri ve nükleer düzenleme kuruluşunun talep edeceği şartlar saklı kalacak. Reaktör tipi değerlendirmeye alınacak reaktör tipleri doğal uranyum kullanan basınçlı ağır su ve zenginleştirilmiş uranyum kullanan, basınçlı hafif su ile kaynar hafif su reaktörleri olacak. Bunların dışında kalan (hafif su soğutmalı grafit nötron yavaşlatıcı reaktörler, gaz soğutmalı reaktörler, hızlı üretken reaktörler gibi) reaktörler değerlendirmeye alınmayacak. EN AZ 40 YIL HİZMET EDECEK, YÜZDE 60 YERLİ KATKI OLACAK Nükleer güç santralinin hizmet edeceği süre en az 40 yıl olacak. Yerli katkı payına yönelik plan ve program önerilecek. Plan ve programda en az yüzde 60 yerli katkı payına ulaşılacak süreç gösterilecek. Bununla kurulacak santralın birden fazla üniteden oluşması öngörüldüğünden yerli katkı payının da kurulacak ünitelerin sayısıyla artması amaçlanıyor. Bu ölçüt gelecekte yerli nükleer reaktör ve yakıt teknolojisine sahip olunmasına kısmen hizmet edebilecek. İşletme deneyimi, santralların işletme deneyimi değerlendirmede dikkate alınacak. İkinci nesil santrallerin işletme deneyimini gösterir tedarikçinin ülkesine veya diğer ülkelerdeki referans örnek ve örneklerinin belgelenmesi gerekecek. Benzer şekilde üçüncü nesil santralların işletme deneyimini gösterir referans, örneklerinin eğer varsa belgelenmesi gerekecek. Elektrik çıkış gücü nükleer güç santralının her ünitesinin sahip olacağı garanti edilen net elektrik gücü 600 MW'tan büyük olacak. TEKNOLOJİK SINANMIŞLIK Değerlendirmeye alınacak santral tipleri teknolojik olarak sınanmış olacak. Bu nedenle 4. nesil nükleer santraller değerlendirmeye alınmayacak. Teknolojik sınanmışlık ölçütüyle üçüncü nesil santrallerin önünün açılması hedefleniyor. YAKIT TEKNOLOJİSİ Yakıt teknolojisi sınanmış olacak, doğal uranyum ve zenginleştirilmiş uranyum kullanan reaktörler değerlendirmeye alınacak. Yakıt üretiminin ülke içinde yapılmasıyla ilgili olarak plan ve program önerilecek. Ölçütlerin açıklanmasının ardından toplantının ardından soru-cevap bölümüne geçildi. Merak edilen noktaların sorulduğu bu bölümde katılımcılar, istek, görüş ve önerilerini dile getirme fırsatı buldu. AA