Türkiye'nin dört bir yanındaki hayvanseverler, insanların bu küçük dostlarının su ihtiyacını karşılamayabilmek ve serinlemelerini sağlamak için örnek davranışlar sergiliyor. Antalya'da özel bir veteriner kliniği olan Derya Özdemir Ertürk, son bir ay içinde ısı çarpması nedeniyle sahipli üç hayvanı tedavi ettiğini söyledi. Isı çarptığı fark edilmeyen sahipsiz hayvanların ise çoğu zaman bir köşede öldüğünü ifade eden Ertürk, sahipli hayvanların da sıcakta uzun yürüyüş yaptırılması, güneş alan bir yerdeki kulübede kalmak veya otomobilde bırakılmak gibi nedenlerle kendisine getirildiğini kaydetti. Isı çarpan hayvanların ateşinin 39 ile 42 dereceye kadar yükseldiğine, çok hızlı soluk alıp vermeye başladıklarına, ayakta duramadıklarına ve baygınlık geçirdiklerini anlatan Ertürk, ''Bu durumdaki bir hayvanın gölgeye alınıp üzerine hortumla su tutarak veya su dökerek serinletilmesi gerekir. Ardından da kısa süre içinde bir veteriner kliniğine ulaştırılması önerilir'' dedi. Hayvanların insanlar gibi ter bezlerinin bulunmadığının altını çizen Ertürk, sadece patilerinin altından serinleyebildiklerini belirtti. -KÜÇÜK HAYVANSEVERİN DUYARLILIĞI- Konyaaltı'nda yaşayan küçük hayvansever Tuğçe Saçar da, evinin önü dahil çeşitli yerlere su bıraktığını kaydetti. Saçar, tüyleri nedeniyle sanki üst üste 50 kazak giymiş gibi bunaldıklarını söyleyerek, ''Bu sıcakta ben bu kadar terliyor ve sürekli su içiyorsam hayvanların da çok suya ihtiyacı vardır. Diğer çocuklara da sahipsiz hayvanları düşünerek su vermelerini öneriyorum'' diye konuştu. Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Antalya Temsilcisi ve Konyaaltı Dostları Derneği Başkanı Nilsu Güleç ise federasyonun bundan iki yıl önce 'Bir Kap Su' Projesi başlattığını hatırlattı. Bu kampanyanın başarıyla yürüdüğünü vurgulayan Güleç, Akdeniz sahilindeki tüm belediye başkanlarından kampanyaya destek olmalarını istedi. Güleç, belediyelerin desteğiyle sahipsiz hayvanların temiz suya kolayca ulaşabilmelerini sağlayacak su istasyonları oluşturulabileceğini bildirdi. Oturduğu Konyaaltı semtinde 15 yıldır sahipsiz hayvanları doyurup su veren emekli öğretmen Reyhan Ulukut da, ilk yıllarda hayvanlar için koyduğu su kaplarının birileri tarafından atıldığını ifade ederek, ''Bu yıl bıraktığım kaplara su eklendiğini görüyorum. Bu beni çok mutlu ediyor'' dedi. -''TER BEZLERİ OLMADIĞI İÇİN DAHA ÇOK ETKİLENİYORLAR''- Antalya Veteriner Hekimler Odası Başkanı Muammer Saygılı ise insanlarda olduğu gibi hayvanlarda güneş çarpmasının pek görülmediğini, çünkü hayvanların kafatasının iki katlı olduğunu, arada hava sirkülasyonu bulunduğunu belirterek, ancak aynı şeyi ısı çarpması için söyleyemeyeceğini kaydetti. Hayvanların ter bezlerinin olmaması nedeniyle sıcaklıktan insanlardan daha fazla ve derin etkilendiğini, aşırı sıcakların kuşları öldürdüğü ifade eden Saygılı, ''Şehirlerde, balkonlarımıza ve bahçelerimize geniş kaplarda su koyarsak, kuşlar hem su ihtiyaçlarını karşılayabilir hem de yıkanabilir. Yaban hayatına da ayrıca özen gösterilmesi gerekir. Taş ocakları veya su kaynaklarının üzerine kurulacak tesislerin çok iyi planlanması gerekir ki ekolojik denge bozulmasın'' dedi. -KUŞLAR İÇİN 4 PARMAK, KEDİ-KÖPEKLER İÇİN 15 SANTİMETRE- Konya Doğayı ve Hayvanları Koruma Derneği Başkanı Ümit Sürmeli, sıcaklar nedeniyle özellikle kuş, kedi, köpek, tilki ve kaplumbağa gibi hayvanların çok etkilendiğini belirtti. Kuşların çok derin kaplardan, içine düşeceği korkusuyla su içemediğini ifade eden Sürmeli, ''Kuşlar, tilki ve kaplumbağalar derin kapların içinden su içemiyor. Bu nedenle vatandaşlara, kent merkezi ile bağ ve bahçelerdeki uygun yerlere derin olmayan, 4 parmak kalınlığında su kapları koymalarını tavsiye ediyoruz. Bu şekilde kaplar konulursa serçeler de içine girip bu suda serinleyebilir'' dedi. Sürmeli, kedi ve köpekler için de 15-20 santimetre derinliğinde biraz daha büyük kapların konulması gerektiğini dile getirerek, ''Ben susuz kaldığı için yavrularıyla birlikte bağıra bağıra ölen tilkiler gördüm. Su döktüm ama kurtaramadım. Bu nedenle bahçeli evlerde yaşayanlar bahçelerinin uygun yerlerine mutlaka su kapları koymalı. Muhtarlar, hizmet binalarının önüne küçük su kapları koyabilir. Okul müdürleri, okulun dış duvarına, kuşlar ile kedi ve köpekler için küçük kaplar koyabilir. Esnaf da aynı şekilde dükkanlarının önüne uygun yerlere bu hayvanlar için uygun su kapları ve yemek artıklarını koyabilir'' dedi. Ev hanımlarından da artık makarna, pilav ve ekmek ufaklarını çöpe atmamalarını isteyen Sürmeli, insanların dünyanın sadece kendilerinin olmadığını bir an bile akıllarından çıkarmaması gerektiğini, dünya ve doğanın hayvansız ve bitkisiz olayacağını kaydetti. -''BİR KAP SU BİR KAP YEMEK'' Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Çanakkale Temsilciliği, sokak hayvanlarının sıcak havadan olumsuz etkilenmemesi için ''Bir kap su bir kap yemek'' kampanyası başlattı. Kampanya kapsamında hazırlanan ve bir yüzünde ''Bir kap su bir kap yemek'', diğer yüzünde ise ''Beni terk etme'' yazılarının bulunduğunu afişler, mağaza ve iş yerleri ile evlerin camlarına asılıyor. HAYTAP Çanakkale Temsilcili Sitare Şahin, sokakta yaşayan hayvanların etkili sıcaklardan her zamankinden daha fazla suya ihtiyacı olduğunu belirterek, insanlardan bu günlerde bu konularda daha duyarlı olmalarını istedi. Hayvanların da can taşıdığını, sıcak havalarda susuz kaldıklarında çektikleri ızdırabı anlamak gerektiğini ifade eden Şahin, hayvanların bazen su bulabilmek için kilometrelerce yürümek zorunda kaldıklarını söyledi. -''SUSUYORLAR SÖYLEYEMİYORLAR'' Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Eskişehir Temsilcisi Ayten Tutkun, sokakları insanlarla birlikte paylaşan sokak hayvanlarının yiyecek ve su bulmalarının sorun olabildiğini belirtti. Kısırlaştırma, aşılama ve kontrolleri merkez ilçe belediyelerince yapılan sokak hayvanlarından 100'e yakınının geçen yıl susuz kaldığı için telef olduğunu kaydeden Tutkun, HAYTAP'ın ülke genelinde sokak hayvanları için başlattığı ve kapı önüne bir kap su konulmasını içeren ''Susuyorlar, Söyleyemiyorlar'' kampanyasının Eskişehir'de de ilgi gördüğünü anlattı. Tutkun, kampanyaya belediyelerin destek verdiğini, böylece kentte bu konuda duyarlılık oluştuğunu anlatarak, kampanyanın duyurulmasıyla birçok vatandaşın kapılarının önüne bir kap su koyduklarını gözlemlediklerini söyledi. Sokak hayvanlarının doğanın bir parçası olduğunu ve hayatı insanlarla birlikte paylaştıklarını anlatan Tutkun, ''Bu sıcak havalarda yapının önün konulacak bir tas su, bir kuş için, köpek veya kedi için çok önemli olabiliyor. Su insanlar kadar hayvanlar için de vazgeçilmez temel ihtiyaç. Hayvanlardan bir kap suyu esirgemeyelim'' dedi. -TİMSAHLAR BİLE SICAKTAN ETKİLENDİ- Hava sıcaklığının neminde etkisiyle yaklaşık 40 derece hissedildiği Muğla'nın Bodrum ilçesindeki Torba Mevkisi'nde 5 dönüm arazi üzerine kurulu Atlantis Naturel Park'ta sıcaktan bunalan hayvanları serinletmek için çeşitli yöntemler kullanılıyor. Parkın sorumlu veterineri Hüseyin Gençoğlu her hayvanın kendisine göre serinleme şeklinin olduğunu belirtti. Kanatlı hayvanlar daha çok suya girerek, köpeklerin üzerlerine su tutarak serinlediğini ifade eden Genç, parkta iki yavru timsahın da yaşadığını, timsahların sıcak bölge hayvanları olduğunu ancak onların da Bodrum'daki sıcaktan etkilendiğini söyledi. Tekirdağ Hayvanları Koruma Derneği Başkanı Gülşen Tekin, küçük hayvanların 6, diğerlerinin ise en fazla 48 saat susuz kalabildiğine dikkat çekerek, sokak hayvanlarının su ihtiyacı için vatandaşlara kap dağıttıklarını anlattı. Hava sıcaklıklarına bağlı olarak kentlerdeki su kaynaklarının azalması, başta köpekler olmak üzere sahipsiz hayvanların yaşamını olumsuz etkiliyor. Her evin önüne bırakılacak bir kap su, sahipsiz hayvanlar için ''yaşam kaynağı'' olabilir. Türkiye'nin ve Avrupa'nın alanında en büyüğü olduğu bildirilen Osmangazi Belediyesi Sahipsiz Hayvanlar Doğal Yaşam ve Tedavi Merkezi'nde görevli veteriner hekim Aysu Altıkardeşler İlman, AA muhabirine yaptığı açıklamada, merkezde 100 kedi ve 350 köpeğin barındığını kaydetti. Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinden, hayvanların da olumsuz etkilendiğine dikkati çeken İlman, şunları söyledi: ''Köpeklerin bulunduğu bölümleri günde iki kere ılık duşla serinletiyoruz. Kedi evlerini ise sürekli havalandırıyoruz. Sularını da hiç ihmal etmiyoruz. Aynı zamanda barınak dışındaki hayvanlar için Osmangazi Belediyesi sınırlarında belediye görevlilerinin sulama yaptığı yerlerde tuğladan suluklar yaptırmaya başladık. Belediye işçileri, yeşil alanları sularken bir yandan bu sulukları dolduruyor. Böylece hayvanlar da bundan yararlanıyor.'' Hayvanların insanlara göre susuzluğa daha fazla dirençli olduğunu, ancak susuzluğun sıcakla birleşmesi durumunda çok ciddi sıkıntıların ortaya çıktığını ifade eden İlman, ''Merkezimize, çoğu zaman ekiplerimiz aracılığıyla sadece ısı çarpması ve susuzluktan bitkin durumda köpekler geliyor. Bize ulaştığı takdirde gerekli sıvı takviyesiyle hayvanları döndürüyoruz ama ulaşamadığımız hayvanlar için susuzluk büyük bir sıkıntı'' dedi. İlman, sahipsiz hayvanların ihtiyacı olan suyun evlerin önüne konulmasını hatırlatan afişler hazırlandığını ve Osmangazi Belediyesince bunun dağıtımının yapılacağını sözlerine ekledi. -SAMSUN'DA 5 LİTRELİK SU BİDONLARI KONUYOR- Hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyrettiği kente sokak hayvanları için hayvanseverler, kestikleri 5 litrelik su bidonlarına su koyarak şehrin belirli bölgelerine yerleştiriyor. Karadeniz Bölgesi İnsan-Hayvan ve Doğa Kaynakları Koruma Derneği Kurucu Başkanı Hümeyra Ulubay, yaz günlerinde bütün canlıların gıda olmadan yaşayabileceklerini ancak su olmadan yaşama şanslarının olmadığını hatırlattı. Bu nedenle her yaz hayvanseverler olarak şehrin belirli yerlerine su koyduklarını söyleyen Ulubay, ''5 litrelik plastik su bidonlarını hayvanseverlerimizden atmamalarını istiyoruz. Bidonları keserek toprağa gömüyoruz ve içine su koyuyoruz. Su boşaldıkça da su takviyesi yapıyoruz. Herkesi de tüm canlılara karşı duyarlı olmaya çağırıyoruz'' dedi. Serçeleri, güvercinleri ve diğer kuşları da unutmadıklarını belirten Ulubay, her gün Cumhuriyet Meydanı'ndaki kuşlara su verdiğini aktardı. Giresun'da da, kuşların serinlemesi için Ataparktaki çim alanda birinki oluşturuldu, Giresun Hayvanları Koruma Derneğince, ''Her Evin Önüne Bir Tas Su'' kampanyası kapsamında hazırlanan duyurular reklam panolarına asıldı. -''OSMANLI DÖNEMİNDEKİ DUYARLILIĞI SÜRDÜRMEYE ÇALIŞIYOR''- Malatya'da 20 yıldan beri kuşlar için yaptığı yuvaları cami ve sitelere asan Kenan Durgun, havaların aşırı ısınması nedeniyle kuşların artan su ihtiyaçlarını, yapımına hız verdiği kuş yuvalarıyla karışlamaya çalışıyor. Sıcakların artmasıyla yuva yapımına hız verdiğini belirten 45 yıllık esnaf Durgun, şunları söyledi: ''Eskiden toprak evlerde yaşardık. Kuşların toprak evlere yuva yapması çok daha kolaydı. Ancak teknoloji ilerledikçe betonarme evler arttı. Kuşlar yuva yapacak yer bulamaz hale geldi. Ben de elimden geldiğince kuşların yaşam ihtiyacını karşılamak ve onlara bir şans vermek için yuva yapmaya başladım. Bugüne kadar 500 kuş yuvası yaptım. Kuş yuvasını astığım yerlere de kuşların beslenmesi için yem ve su bırakıyorum. Havaların aşırı ısınmasıyla da kuşlar için bu hizmetime hız verdim'' diye konuştu. Bir kuş yuvasının maliyetinin 20-25 TL arasında değiştiğini ifade eden Durgun, ''Yaptığım yuvalarda kuşların barındığını görmek bana ayrı bir mutluluk veriyor. Her biri 35 parçadan oluşan kuş yuvalarının üzerini çürümeyen saçla kaplayıp, çürümez boyayla boyuyorum. Bir kuş yuvasının, söküp atılmazsa 100 yıl kadar ömrü var'' dedi. -EDİRNE'DE YALAKLARA HER GÜN SU EKLENİYOR- Sokak hayvanlarının sıcak geçen yaz günlerini susuz geçirmemesi için Edirne Belediyesi kentin çeşitli yerlerine yaptırdığı yalakları her gün temizliyor ve su ekliyor. Edirne Belediye Başkan Yardımcısı Murat Muratoğlu, sokak hayvanlarının sıcak havalarda susuzluktan ölmemeleri için yalak sayısını artıracaklarını belirterek, kedi köpek barınma evinde de hava sıcaklığının en yüksek olduğu saatlerde hayvanların sularla serinletilmeye çalışıldığını söyledi. Edirne Müftüsü Ömer Taşçıoğlu da cami görevlilerine verdiği talimatta şadırvanların açılmasını ve cami avlularına kaplarla su bırakılmasını istediğini bildirdi. -İZMİR'DE SICAKTAN ETKİLENEN HAYVANLARA TEDAVİ- İzmir'de hayvanların suya ulaşmada karşılaştığı sıkıntılara vatandaşların dikkatini çekmek amacıyla sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerce çeşitli kampanyalar sürdürülüyor. Bornova Belediyesince başlatılan ''Bir Kap Su Koyun'' kampanyası başlatılırken, Karşıyaka Belediyesince hayata geçirilen Hayvan Gönüllüsü Kursu'na katılan 70 Karşıyakalı hayvan sever ise mahallelerindeki hayvanların sıkıntılarına yönelik çalışma yürütüyor, Çiğli'de ise parklara beton suluklar yerleştiriliyor. Hayvanların su ihtiyacına çözüm üretme konusunda çalışması bulunmayan Konak Belediyesi ise Veteriner Müdürlüğü vasıtasıyla sıcaktan etkilenen ya da sağlık problemleri bulunan hayvanlara ambulans ile tedavi imkanı sağlıyor. -''HAYVANLARI TERK ETMEYİN, BİR KAP SU VERİN''- Doğayı Hayvanları Koruma Derneği (DOHAYKO) İzmir Şube Başkanı Nur Şule Baylan, korunmaya ihtiyacı olan hayvanların, bunaltıcı sıcaklarla birlikte unutulduğunu savundu. Türkiye'nin kavurucu sıcaklara teslim olduğu yaz günlerinde, insanların hayvanlar konusunda yeterince duyarlı davranmadığını iddia eden Baylan, Su ihtiyacının canlılar için yüzde 100 arttığı günlerde, yerel yönetimler ve vatandaşların maalesef sınıfta kaldığını öne sürdü. -ÇÖPLÜĞE GİDEREK HAYVANLARA SU VERİYOR- Sivas'ta, Hayvanları Koruma Derneği Başkanı Vahdet Olcayto ve Doğayı Hayvanları Koruma ve Yaşatma Derneği (DOHAYKO) Sivas Temsilcisi Nurten Tezer ile bazı hayvanseverler, imkanları ölçüsünde, sokak köpekleri başta olmak üzere sahipsiz hayvanlara yardım elini uzatıyor. Hayvan severler, sahipsiz hayvanlar için parklara ve kentin çeşitli noktalarına yiyecek bırakıyor. Kısa aralıklarla Sivas-Erzincan kara yolunun Seyfebeli mevkisindeki çöplüğe et ve benzeri yiyecekler götürerek sokak köpeklerini besleyen Olcayto, kent merkezine 7-8 kilometre uzaklıktaki çöplükteki hayvanları, Sivas Belediyesi tarafından bir süre önce buraya konulan su tankından kovalara su doldurarak suluyor. -ADANA'DA KAMPANYAYA DESTEK İSTENİYOR- Adana'da, Doğayı Hayvanları Koruma ve Yaşatma Derneği (DOHAYKO) tarafından sıcak yaz günlerinde hayvanların susuz kalmaması amacıyla başlatılan ''bir kap su'' projesine vatandaşların destek vermesi isteniyor. DOHAYKO barınağında gönüllü görev yapan Veteriner Hekim Aylin Akiz, Hayvan Hakları Federasyonu desteğiyle bir süre önce başlattıkları ''onlar için bu yaz boyunca kapımızın önünde bir kap su bulunduralım'' projesine destek verilmesin istedi. -HER GÜN KUŞLAR İÇİN CAMİYE GELİYOR- Mersin'de, kent merkezindeki Ulu Caminin avlusunda yıllardır gönüllü olarak yaptığı çalışmalarla dikkati çeken ve adını açıklamak istemeyen bir hayırsever, her gün camiye gelerek hayvanların su ihtiyacını karşıladıktan sonra güne başlıyor. Avluya getirdiği kuş yemleriyle hayvanları beslediğini, sularını verdiğini anlatan hayırsever vatandaş, ''sabah erken saatlerde kuşları besliyorum. İlerleyen saatlerde de bir kutu yemi 50 kuruşa satarak, hem masrafımı karşılıyorum hem de hayvanların düzenli olarak beslenmesini sağlıyorum. Burada geçirdiğim zaman içerisinde kuşların ihtiyaçlarının karşılanması mutluluğumu katlarken, onları besleyen çocukların sevinci ise mutluluğuma mutluluk katıyor'' diye konuştu. Kuşların içmesi için avluya sepetlerin içerisine su bıraktığını belirten hayırsever, ''2 sepet gün içerisinde 3-4 kez bitiyor. Çünkü kuşlar bu suyu sadece içmekte kullanmıyor. Kuşlar, bu suyun bir kısmını içiyor, ayrıca aynı suyla yıkanıp, serinlemeye çalışıyorlar'' dedi.