GAZİANTEP (A.A) - Gaziantep Üniversitesi (GAÜN) Öğretim Üyesi
Prof. Dr. Selahattin Bekmez ve öğretim görevlisi Aslı Özpolatın, konut
piyasaları ve kentsel dönüşümle ilgili çalışmaları sona erdi.
Prof. Dr. Bekmez, yaptığı açıklamada, Türkiyede konut talebinin kişi başına
düşen milli gelir, faiz oranı, enflasyon, istihdam oranı ve ikame malların
fiyatlarından etkilendiğini belirtti.
Çalışmanın işaret ettiği bir diğer önemli noktanın da kentsel dönüşüm
projelerinin konut fiyatlarına etkisi üzerine olacağını aktaran Bekmez, Buna
göre, konut talebi ve konut fiyatları kısa vadede sınırlı da olsa bir dalgalanma
gösterecek. Uzun vadede ise konut fiyatları artmaya devam edecek
değerlendirmesinde bulundu.
Türkiyede konut sektörünün son yıllarda yıldızı parlayan sektörlerden
birisi olduğu vurgulayan Bekmez, şunları kaydetti:
Konut arzı ve talebi 1980den sonra oldukça dalgalı bir seyir izledi. 1997
Asya Krizinden olumsuz etkilenen sektörde, 1999 yılında Marmara Depremi ile konut
talebini önemli ölçüde artırmasına rağmen bu artış eğilimi, 2001 yılında yaşanan
ekonomik krizle birlikte tekrar azaldı. 2004 yılında başlayan ekonomideki göreli
iyileşmeye paralel olarak, konut piyasaları büyüme eğilimine girdi ve özellikle
TOKİ evlerinin yapımı, 2B ve kentsel dönüşüm projeleri ve yabancılara gayrimenkul
satışının önünün açılmasıyla konut piyasalarında büyük oranda bir canlanma
meydana geldi.
2012 yılının ilk dokuz ayında bir önceki yıla göre yapı ruhsatı izin belgesi
verilen bina sayısı yüzde 5,6 oranında artış gösterdiğini ifade eden Bekmez, yapı
kullanım izin belgelerinin 2000 yılında 86 bin 279 iken 2011 yılında 84 bin 791
olduğunu aktardı.
2012 yılının dokuz aylık bölümünde bir önceki yıla göre bina sayısında yüzde
9,4 oranında bir azalma meydana geldiğini belirten Bekmez, Konut talebinin
aksine, konut arzında önemli artışlar meydana gelmiştir. Bu artışlarda sektöre
verilen desteklerin önemi büyüktür. Yapı ruhsatı izin belgeleri 2000 yılında 70
bin 292 iken 2011 yılında 100 bin 764 olmuştur dedi.
Bekmez, Vektör Otoregresiv Model (VAR) kullanılarak 1986 ile 2011 yılları
arasındaki konut talebi ile kişi başına milli gelir, enflasyon, işsizlik oranı,
faiz oranı ve ikame malların fiyatları arasındaki ilişkinin analiz edildiğini
bildirdi.
Konut talebinin göstergesi olarak yapı kullanım belgelerinin kullanıldığı ve
ikame malların göstergesi olarak ise borsa endeksinin alındığını vurgulayan
Bekmez, açıklamasını şöyle sürdürdü:
Çalışmanın analiz sonuçlarına göre, kişi başına milli gelirin konut talebi
üzerindeki etkisi yüzde 13, işsizlik oranının etkisi yüzde 6, enflasyon oranının
etkisi yüzde 5, ikame malların fiyatının etkisi yüzde 2 oranında olduğu
gözlemlendi. Faiz oranının etkisi ise oldukça düşük. Çalışmanın bulguları,
kentsel dönüşüm kapsamında değerlendirildiğinde, konut talebinin ve dolayısıyla
konut fiyatlarının kısa vadede artacağı yönünde bulgular elde edildi.
Muhabir: Zekeriye Şimşek / Zerin Özdilek
Yayıncı: Mehmet Güldaş