Orhan Topal, Hayati Akçay – Dünya fındık üretim ve ihracatının büyük bölümünü elinde bulunduran Türkiye, Eylül ayında geçen yılın aynı dönemine oranla fındık ihracatında düşüş yaşasa da son 30 yılda 23,5 milyar dolara yakın ihracat geliri elde etti. Miktar bazında geçen sezon ihracat rekoru kıran fındık, 2000'li yılların başında 685,5 milyon dolar seviyesinde olan ihracat gelirini yaklaşık 1 milyar 785 milyon seviyelerine çıkarmayı başardı. AA muhabirinin Trabzon Ticaret Borsası verilerinden derlediği bilgilere göre, 1 Eylül'de başlayan 2011-2012 fındık ihraç sezonunun ilk ayında 22 bin 524 ton iç fındık ihraç eden Türkiye, karşılığında 166 milyon 36 bin 487 dolar gelir sağladı. Geçen sezonun ilk ayında ise 43 bin 963 ton fındık ihraç edilerek, karşılığında 252 milyon 288 bin 754 dolar girdi elde edilmişti. Bu yıl rekoltenin düşük olması, ürünün geç olgunlaşması gibi nedenlere de bağlı oluşan düşük ihracat rakamına karşın ''yeşil altın'' olarak nitelenen fındık, ihracatçısının yüzünü güldürüyor. Son 30 fındık ihraç sezonunda fındıktan sağlanan ihracat girdisi 23 milyar 445 milyon 160 bin 952 doları aştı. Aynı dönemde Türkiye'nin ihraç ettiği iç fındık miktarı ise 5 milyon 688 bin 705 ton seviyesine ulaştı. Başta Avrupa ülkeleri olmak üzere 90'ı aşkın ülkeye fındık ihraç eden Türkiye, söz konusu sezonlarda en yüksek girdiyi 2005-2006 sezonunda 239 bin 365 ton fındık ihracatı karşılığı elde edilen 1 milyar 952 milyon 767 bin dolarlık gelirle sağladı. Miktar bazında ise ihracat rekoru, 1 milyar 783 milyon 567 bin doları aşkın gelir getiren 2010-2011 sezonunda 281 bin 330 tonluk ihracatla sağlandı. Son 30 sezonun gelir bakımından en kötü sezonu 243 milyon 638 bin dolar gelirle 1982-1983 sezonu oldu. Miktar bazında ise 96 bin 475 tonluk ihracatla 1985-1986 sezonu en az ihracat yapılan sezon oldu. Fındık tüccarı olan Erdal Özçelik ise, geçen yıl ortalama 700 tona yakın ürün aldığını ancak bu yıl ekim ayına kadar 150 ton fındık alabildiğini söyledi. Sezon sonuna kadar yaklaşık 300 ton fındık almayı ümit ettiğini belirten Özçelik, şunları dile getirdi: ''Fındık rekoltesinin düşük olması nedeniyle geçen yıl 700 tona yakın fındık almıştım. Ancak bu yıl bu rakamın çok altında bir ürün aldım. Depolarımız geçen yıl adeta tıklım tıklım doluydu, bu yıl ise üçte bir oranında doldu. Depolarımızın hali fındık rekoltesini aslında özetler niteliğinde.'' Ulusal Fındık Konseyi (UFK) Başkanı Necdet Gürsoy ise, rekoltenin düşük olması nedeniyle bütün kesimlerin olumsuz etkilendiğine dikkat çekti. Fındık olmadığı zaman sadece üreticinin mağdur olduğunun söylenmesinin çok doğru olmadığına vurgu yapan Gürsoy, ''Fındıkla ilgilenen, fındıkla geçimini sağlayan herkes bu yıl az ya da çok etkilenmiştir. Bunlardan birisi de fındık tüccarlarıdır. Tüccarlar bu işi yapabilmesi için bankalardan yüklü miktarda krediler çekiyor. Doğal olarak az rekolte onları kara kara düşündürüyor'' diye konuştu. Gürsoy, tüccarların serbest piyasa görevinde bulunduğunu, TMO ve FİSKOBİRLİK'in alım yapmadığı bir yerde tüccarların üreticilerin can dostu olduğunu da sözlerine ekledi. Türkiye'nin son 30 yılda fındık ihracatı miktar ve girdisi şöyle oluştu: SEZON MİKTAR(TON) DÖVİZ (DOLAR) ---------- ---------- --------------- 1981-1982 123.543 300.082.000 1982-1983 117.817 243.638.000 1983-1984 133.985 294.569.000 1984-1985 145.112 346.170.706 1985-1986 96.475 317.195.373 1986-1987 140.206 472.780.918 1987-1988 123.274 455.259.703 1988-1989 152.277 420.768.409 1989-1990 132.691 375.586.673 1990-1991 186.079 545.238.052 1991-1992 164.856 461.555.206 1992-1993 194.856 453.563.256 1993-1994 176.425 698.891.402 1994-1995 245.270 798.377.653 1995-1996 209.439 625.125.888 1996-1997 186.511 733.506.088 1997-1998 212.651 964.226.476 1998-1999 173.718 719.384.088 1999-2000 199.420 692.198.069 2000-2001 204.258 682.451.341 2001-2002 255.982 636.027.000 2002-2003 255.918 593.690.721 2003-2004 223.362 915.616.061 2004-2005 194.593 1.554.156.298 2005-2006 239.365 1.952.767.266 2006-2007 248.663 1.262.427.049 2007-2008 207.287 1.589.547.748 2008-2009 244.628 1.178.101.490 2009-2010 218.714 1.378.691.431 2010-2011 281.330 1.783.567.587 --------------------------------------------- TOPLAM 5.688.705 23.445.160.952 (ORH-HK)06.10.2011 12:45:41