Bugün 1 Mayıs... Haftada 48 saat ile dünyanın en çok çalışan... Buna rağmen 370 dolar asgari ücretle, ‘battı’ denilen Yunanistan’daki işçinin yarısı kadar bile kazanamayan... 1.344 TL’lik açlık sınırının altında dahi olsa çalışmaya razı olup, yüzde 11.3’ü yine de iş bulamayan... Bulanların da her sene 2000’e yakınının iş cinayetlerine kurban gittiği Türk işçisinin bayramı...

Bu sene de 1 Mayıs İşçi Bayramı, sendikaların Taksim’e çıkıp çıkamayacağı tartışmaları arasında geçiyor. Fakat asıl sorun her geçen gün daha da kötüleşen işçilerin geçim sıkıntısı, can güvenliği ve çalışma saatlerinin fazlalığı gibi konular. Açlık sınırının altında gelire mahkûm edilen işçi, ‘Bayram gelmiş neyime’ diyor.

Çalışanların yüzde 45’inin 1000 TL ve altında kazandığı Türkiye’de haftalık çalışma saati 47.9 saat. Bu alanda birinciliği elinde bulunduran Türkiye’yi takiben haftada 44 saatle Güney Afrika ve 43.8 saatle Kore geliyor. Türkiye’nin iki katından fazla asgari ücret kazanan Yunanlılar ise haftada 42.1 saat çalışıyor. Gelişmiş ülkelerde ise ücretlerle ters orantılı olarak çalışma saatleri düşüyor. Aylık 1450 dolar kazanan Amerikalı bir asgari ücretli, haftada 33.8 saat çalışıyor. 2000 dolara yakın asgari ücret alan Alman işçisi ise 35.3 saat çalışıyor. 

Türkiye’de 949 TL (370 dolar) asgari ücret alan bir kişi ailesiyle beraber 1344 TL olan açlık sınırının altında yaşamak zorunda kalıyor İflasın eşiğinde olan Yunanistan’da bile asgari ücret Türkiye’dekinin iki katından fazla, 745 dolar. Bu yüzden asgari ücretin en az 1500 TL’ye çıkarılması, önümüzdeki seçimde muhalefet partilerinin en büyük vaadi olarak öne çıkıyor. Gelişmiş ekonomilerin verdikleri asgari ücretler ise 2000 dolara yaklaşıyor. Asgari ücret Almanya’da 1853 dolar, Belçika’da 1637 dolar, Amerika’da 1450 dolar. Kötü çalışma şartlarıyla bilinen 1.4 milyar nüfuslu Çin’de ise asgari ücret 326 dolar. Brezilyalılar ise 249 dolar ile Türkiye’den daha düşük asgari ücret alıyor.

Geçen yıl yaşanan Soma ve Ermenek maden faciaları ve Torunlar inşaatındaki asansör kazasıyla vahameti ortaya çıkan ölümlü iş kazaları bir türlü bitmiyor. 2015 yılının ilk 3 ayında toplam 351 işçi, iş kazalarında hayatını kaybetti. İşçi ölümleri konusunda AKP’nin karnesi oldukça kötü. 2003 yılında 811 ölümlü iş kazası yaşanmışken, 2014’te bu rakam 1886’ya yükseldi. 13 senelik AKP iktidarında ölen işçi sayısı ise 15 bini geçti. Yapılan düzenlemeler ise bir türlü işçi güvenliğini sağlamakta yeterli olmuyor. Türkiye, 100 bin çalışan başına ölümlü iş kazalarında Avrupa birincisi. Dünyada ise El Salvador ve Cezayir’in ardından üçüncü sırada. Türkiye’de ölümle sonuçlanan iş kazası oranları ‘100 binde 20.5’ iken bu oran Norveç, İsveç, İsviçre ve Danimarka gibi ülkelerde ‘100 binde 2’ oranının altında.  

Düşük maaşa rağmen insanlar çalışmak istese de Türkiye işsizlik oranlarında yüzde 11.3 ile son 5 yılın en kötü dönemini yaşıyor. İşsiz sayısı 3 milyonu aşmış durumda. Gelişmiş ülkelerin işsizlik oranları yüzde 3-6 arasında seyrediyor. İşsizlik oranları Türkiye’den daha kötü durumda olan pek çok ülke ise ya ekonomik kriz ya da iç savaş gibi sorunlarla boğuşuyor. Ekonomik krizin vurduğu Yunanistan’da işsizlik yüzde 25.7 iken İspanya’da yüzde 23.8. İşsizlik oranları siyasi karışıklıkların yaşandığı ülkelerden Mısır’da yüzde 12.9, Irak’ta yüzde 15.1 ve Nijerya’da ise yüzde 23.9 seviyesinde.

Başta kamu olmak üzere birçok firmada ulaştırma, güvenlik ve temizlik gibi işlerde çalışan taşeron işçilerin fazla çalışma saati, düşük ücret, kadroya alınmama gibi problemleri hala çözüm bekliyor. 2002 yılında 387 bin olan taşeron işçi sayısı, AKP’nin 13 yıllık iktidarı sonrasında 1.5 milyona ulaştı. Sendikalar, taşeron işçi sisteminin emek istismarına yol açtığını söylüyor.