Padişah ‘evet’ deseydi Amerika’da bugün oy kullanıyorduk Dünyanın bir numaralı gücü olan ABD varlığını Amerika kıtasına borçlu. Kolomb'un keşfederek Avrupalılar'a kapılarını açtığı bu kıta bizim olabilirdi. Kolomb, keşif yolculuğunu gerçekleştirmek için İkinci Bâyezid'a müracaat ederek gemi istemiş, ancak reddedilmişti. Padişah "evet" deseydi Amerika'da bugün oy kullanıyorduk. İki gün sonra ABD'de seçim var. Bütün dünya gibi biz de merakla sonucu takip edeceğiz. Dünyanın bir numaralı süper gücü olan ABD'nin varlığını borçlu olduğu Amerika Kıtası'nı Kolomb'un keşfettiğini herkes bilir. Ancak, Kolomb'un Amerika'nın son kâşifi olduğunu ve keşfe çıkmak için Fatih'in oğlu İkinci Bâyezid'dan gemi istediği fazla bilinmez. AMERİKA'NIN SON KAŞİFİ 1451'de İtalya'da Cenova'da doğan Kristof Kolomb, denizci olduktan sonra Portekiz'e yerleşti. 15. yüzyılda en önemli deniz güçlerinden biri olan Portekizliler, bu yıllarda Afrika'da yeni yerlere ulaşmışlardı. Lizbon, değişik milletlerden denizcilerin buluştuğu ve bilgilerini birbirleriyle paylaştığı bir liman şehriydi. Kristof Kolomb Amerika kıtasını keşfederek tarihe geçti. Ancak Amerika'ya Kolomb'tan önce pek çok milletten gidenler olmuştu. Bunların başında da 11. yüzyılın başlarında Leif Eriksson komutasında Amerika'ya ulaştığı rivayet edilen Vikingler geliyordu. Kolomb, 1470'li yılların sonunda İzlanda'ya gittiğinde, Vikingler'in Amerika macerasını öğrendi. Denizyoluyla Batı'ya giderek Doğu'ya ulaşma fikri Kolomb'un kafasına İzlanda'da girdi ve hayatının kalanını da bu fikrini gerçekleştirmeye adadı. KOLOMB, FATİH'İN OĞLUNDAN GEMİ İSTİYOR Kolomb, Lizbon'a döndükten sonra araştırmaya koyuldu. Başta Marko Polo'nun Doğu'ya seyahatiyle ilgili hatıraları olmak üzere birçok kitap okudu. Batı'ya giderek, yeni topraklara ulaşıldığını anlatan birçok rivayeti inceledi. İrlanda'ya giderek, Aziz Brendan'ın Amerika yolculuğuyla ilgili rivayetleri araştırdı. İtalyan denizci, 1484'te Portekiz Kralı'na başvurarak, Batı'dan denizyoluyla Doğu'ya ulaşmak için gemi istedi ama reddedildi. Kolomb, çıkmayı tasarladığı deniz yolculuğu için geniş bir araştırma yapmıştı ama kendini destekleyecek finansörü bir türlü bulamamıştı. Kendi geçimini sağlamak için reçine ticareti işine girdi ve Doğu'ya gitti. Avrupa'da kendisini destekleyecek bir hükümdar bulamadığından dolayı, 1484'te Kuzeybatı Karadeniz'de Kili ve Akkirman seferine çıkan Fatih Sultan Mehmed'in oğlu Sultan İkinci Bayezid'a müracaat etti. Bir papazın refakatinde sultanın yanına gelen Kolomb, "İkinci Bayezid'dan sultanın adına yeni ülkeler keşfedebilmek için emrine gemiler vermesini istedi". Ancak zaten Avrupalıların elinde bulunan kardeşi Cem Sultan'la uğraşan Osmanlı Sultanı, tuhaf bir şekilde karşısına çıkan hayalperesti ciddiye almadı. OSMANLI’NIN GÖZÜNDEN AMERİKA’NIN KEŞFİ Osmanlı İmparatorluğu, Kolomb'un 1492 yılında Amerika'yı keşfinden, kısa bir süre sonra haberdar oldu. Yaptığı haritalarla ünlü denizcimiz Piri Reis, amcası Kemal Reis'in bir savaşta esir aldığı, Kolomb'la üç kez Amerika'ya gitmiş olan bir İspanyol'dan Amerika'yı nasıl keşfettiklerini öğrendi. Kolomb'un yaptığı Amerika kıyılarını gösteren harita da Piri Reis'in eline geçmişti. Piri Reis, esir İspanyol'dan Kolomb'la ilgili dinlediklerini 1513 tarihli meşhur dünya haritasının üzerine kaydetti. Haritanın üzerinde Amerika'nın keşfiyle ilgili ilginç bilgiler vardır. Piri Reis, Kolomb'un Amerika'yı keşfedişinin hikâyesini şöyle anlatır: "İşbu kenarlara Antilya derler. 1492 yılında bulunmuştur. Amma şöyle rivayet ederler kim Cenevizden bir kâfir adına Kolonbo derler imiş, bu yerleri ol bulmuştur. Kolonbo'nun eline bir Kitap gelmiş ki Mağrib Denizi'nin (Atlantik Okyanusu) sonunda kıyılar ve adalar ve türlü türlü madenler ve dahi elmas dağı vardır deyü bu kitapta yazar. Kolonbo kitabın tamamını okuyup, Cenevizli devlet adamlarına bu okuduklarını anlatıp, gelin bana iki tane gemi verin, varayım, ol yerleri bulayım der. Bunlar, "Mağrib Deryası'nın nihayeti ve haddi mi (sonu mu) bulunur? Havası kötüdür derler. Kolonbo görür ki Cenevizlilerden çare yok, gider, İspanya Beyi'ne varır, hikâyesini bir bir arz eder. Onlar dahi Cenevizli gibi cevap verirler. Ancak Kolonbo bunlara bıktıracak kadar ısrar eder. Sonunda İspanya Bey'i iki gemi verip, baştan aşağı silahla donatıp "Ey Kolonbo, eğer senin dediğin gibi olursa, seni o bölgeye kapudan edeyim" deyip, Kolonbo'yu Bahr-i Mağrib'e gönderdi". KUDÜS HAYALİ Kolomb, çaldığı bütün kapılar yüzüne kapanmasına rağmen pes etmedi. 1486'da İspanyol kral ve kraliçesine müracaat etti. İspanyollar, Kolomb'un telifini incelemek üzere bir komisyon kurdular. Komisyon, dört yıl sonra Kolomb'un teklifini reddetti. Bir türlü aradığı desteği bulamayan Kolomb, 1492 Ocak'ında İngiltere ve Fransa krallarından yardım istemek için İspanya'dan ayrıldı. Kolomb'un dostları, bu sırada İspanya sarayını yolculuğa destek vermeye ikna edince İtalyan denizci geri çağrıldı. 3 Ağustos 1492'de üç gemiyle denize açılan Kolomb, 12 Ekim'de Bahama adalarından Guanahani'ye ulaştı. Ardından Küba'yı gördü, ancak burayı Japonya zannetmişti. Kolomb, Haiti'ye ulaştıktan sonra İspanya'ya geri döndü ve bir süre sonra Amerika'ya üç yolculuk daha yaptı. Kolomb, Amerika'ya ulaşmıştı ama keşfettiği yerleri Asya'nın Doğu kıyıları zannetmişti. Bir geçit bularak Kudüs'ü Müslümanlar'dan geri alma planları bile yapmıştı. 1506'da öldüğünde nereyi keşfettiğini hâlâ bilmiyordu. Erhan AFYONCU - BUGÜN