Erdoğan, Avrupa Komisyonu Parlamenter Meclisi (AKPM) Genel Kurulu'na hitap etti ve parlamenterlerin çeşitli konulardaki sorularını yanıtladı. Türkiye'nin Akdeniz'de ve Filistin'de oynaması gereken önemli rolün ne olduğuna ilişkin soruyu Başbakan Erdoğan, şöyle yanıtladı: ''Akdeniz Havzası'nda önemli bir potansiyele sahip, tarihi ve kültürel birliği olan ülkeler sebebiyle, burada dayanışma içerisinde olacağımız birinci derecede tabii ki Avrupa Konseyi Üyesi ülkelerle... İkinci derecede konsey üyesi olmayıp, değişik uluslararası kuruluşlarda birlikte olduğumuz ülkelerle, burada barışın bu havzaya egemen, hakim olaması için birlikte çalışmalar yapabiliriz. Nitekim bu son Kuzey Afrika olayları, gerek Ortadoğu olaylarında önce bu sorunların çözümünde birinci derecede buradaki komşu ülkelerin devreye girmek suretiyle, bu sıkıntıları aşmada aktif rol almaları gerekirdi. Bu uzun yıllardır yapılamadı, başarılamadı. Şimdi ise birinci derecede örneğin bir Libya'da BM'nin 1970 ve 1973 Sayılı kararıyla atılan adımı bu bölgenin ülkeleri birinci derecede aktif rol oynayarak üstlendiler. Bakınız bizim teklifimiz şu oldu; NATO burada görev üstlenmeli, bunun yanına Afrika Birliğini, Arap Ligini, İslam Konferansı Örgütü'nü, hatta Körfez İşbirliği Konseyi'ni almalıyız. Burayı bir Afganistan gibi veyahut da bir Irak gibi çözüm yoluna asla taşımamalıyız. Şu anda bu anlayışla biz Libya sorununa yönelik görevi üstlendik ve bu görev bilinciyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. NATO'nun bize verdiği görevler malumunuzdur. İnsani yardım konusunda bunun dağıtımını üstlenmiş durumdayız. Hava sahasının kontrolü noktasında görevimiz var. Aynı zamanda silah ambargosunu destekleme noktasındaki görevimiz yine Akdeniz'de özellikle devam ediyor. Burada da görev alanlarımız belli. Bu görev bilinciyle dayanışma içerisinde tüm Akdeniz ülkeleri olarak bir defa barışı hakim kılalım ki geleceği de barış üzerine tesis edelim diye düşünüyorum. Bundan sonrası de zaten ekonomidir, buradaki dayanışmamız da büyük ölçekte devam ediyor burada da herhangi bir sıkıntımız yok. Filistin'deki rol de yine aynı. Bölge ülkeleri olarak yine aynı şeyleri söylüyorum. Filistin de burada bölge ülkesidir. Aynı şekilde de bu ülkelerin rol almasını önemsiyorum. Türkiye olarak durumdan vazife çıkarmak gibi bir anlayışımız yok. Bize ancak burada 'Siz de rol alın' dendiği zaman biz oralarda bugüne kadar rol aldık. Şu anda yine bu şekilde bir sürecin içerisindeyiz, bundan sonra da yine aynı şekilde bu sürecin içerisinde rol almaya devam edeceğiz, devam ederiz.'' -''DARBECİLERLE OLAN İLİŞKİLERİ SEBEBİYLE''- ''Basın, ifade özgürlüğünden bahsettiniz, acaba yargıdaki bazı kurumlar ifade özgürlüğünü kısıtlama amaçlı kullanılıyor mu? Orhan Pamuk'un devlete karşı hiç bir eylemi olmamıştır. Aynı durumda olan başkaları da var ama onlar bugün cezalandırılıyorlar ve ifade özgürlüğü sınırlandırılıyor'' şeklindeki sözler üzerine Başbakan Erdoğan, şu yanıtı verdi: ''Pamuk'un kitabıyla alakalı olan... Tabii bir suç duyurusunda bulunulmuştur. Yargıya bir suç duyurusunda bulunulduğunda yargı bu suç duyurusunu değerlendirmek durumundadır. Değerlendirilmiştir ve iş olumlu bir şekilde de sonuçlanmış bitmiştir. Diğerlerine gelince, değerleriyle ilgili süreç, konuşmamda da ifade ettiğim gibi dikkat edilirse yazılarından, düşüncelerinden dolayı değil, çeşitli suç örgütleriyle terör örgütleriyle olan ilişkileri ve darbecilerle olan ilişkileri sebebiyle bir yargı süreci söz konusudur. Bunlar yargı tarafından belgelendiği için yürütmeye böyle bir görev verilmiştir ve yürütmenin bu noktada biliyorsunuz herhangi bir adım atması söz konusu değildir. Yargı, bağımsızlığına dayalı olarak kalkıp yürütmeden bu talepte bulunmuştur. Böyle bir görevi yüklemiştir ve bunun gereği yapılmıştır. Şu anda ise tutukluk süreci içerisinde daha değişik belgelerin, bilgilerin ortaya çıktığını biz tabii ancak yargının zaman zaman yapığı açıklamalarda duyuyoruz. Yine medyaya yansıyan bazı bilgileri almak suretiyle öğreniyoruz. Temenni ediyorum ki bu tür şeyler çıkmasın bir an önce bunlar da neticelensin ancak şunu söyleyebilirim; uzun süreli tutukluluk noktasında da rahatsızlığımız vardır. Bunlar ne kadar süratle neticelendirilirse bizlerde o kadar mutlu oluruz, memnun oluruz.'' Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, gazeteci Ahmet Şık'ın tutuklanması ve kitap çalışmasına el konulmasının ''yürütmenin yapmış olduğu bir eylem değil, yargının almış olduğu bir karar olduğunu'' belirterek, ''Hep işimize geldiğinde bağımsız yargıdan bahsediyoruz, bağımsız yargıyı her yerde savunuyoruz ama Türkiye'ye gelince, Türkiye'de bağımsız yargı istemiyorsunuz. Ya? Yürütmeye bağımlı bir yargı istiyorsunuz. Kusura bakmayın yürütmeye bağımlı bir yargı yok. Bağımsız bir yargı var, bağımsız yargı da görevini yerine getiriyor'' dedi. Erdoğan, Avrupa Konseyi binasında Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Genel Kurulu'na hitap etti ve parlamenterlerin sorularını yanıtladı. Bir parlamenterin ''Kadın teşkilatına değindiniz ama heyetinizde hiç kadın olmadığını tespit ediyorum. Umarım gelecek sefer heyetinizde kadınlar da olur. Basın özgürlüğünün önemini vurguladınız. (İmamın Ordusu) kitabı sansüre uğradı ve Ahmet Şık isimli gazeteci tutuklandı. Bunun sebebini bize açıklar mısınız? Yayından önce önce yapılan sansürün ve yazarının tutuklanmasının sebebini açıklar mısınız?'' sorusu üzerine Başbakan Erdoğan, şunları kaydetti: ''Öncelikle alkışlayanlara çok teşekkür ediyorum. Çünkü bizi alkışlıyorlar, sağ olsunlar. Bir diğeri heyetimizde bayan arkadaşlarım burada. Ben bugün buraya sadece şahsım ve iki bakan arkadaşımla geldim. Bayan milletvekili arkadaşlarım da konsey üyesi olarak buradalar. Bir şey çok önemli... Dedim ya önyargılardan arındırılmış bir yapı çok çok önemli. Az önce sorduğunuz kitapla ilgili, bu kitapları toplatan ben değilim. Bu basılmamış kitapla ilgili bu tutuklanan medya mensuplarının belge, bilgileri değimiz olay var ya, işte bu belge ve bilgiler ardından neyin geldiğini gösteriyor ki yargı, yürütmeye 'burada şöyle bir hazırlık var, hemen siz bu hazırlığın üzerine gidin' diyor ve o hazırlığın üzerine gidildiğinde ortaya bu çıkıyor. Bombayı kullanmak suçtur ama bombanın hazırlanmasındaki malzemeleri kullanmak da suçtur. Diyelim ki bir yerde bombanın kullanılmasında ne varsa, fitilinden ta diğer maddelerine varıncaya kadar ne varsa bunun ihbarı gelmişse, güvenlik güçleri gidip bunları toplamaz mı, almaz mı? Çünkü bu da bir suç teşkil etmektedir. Gider onları alır. Burada da eğer daha önce gelmiş belgeler ve bilgiler içerisinde bu tür hazırlıkların olduğu varsa, yargı da bununla ilgili kararını vermiştir ve güvenlik güçlerimizden 'şu adreste böyle bir hazırlık vardır, gidin bu hazırlığı alın gelin' demiştir. Bu hazırlık daha sonra internet sitelerine kitap olarak adeta girmiştir ve internet sitelerinde de bunun içinde neler olduğu ortadadır. Bu gerçekleri herhalde görmek isabetli olacaktır diye düşünüyorum. Bu, yürütmenin yapmış olduğu bir eylem değil, yargının almış olduğu bir karardır. Burada şunu söylemek zorundayım, hep işimize geldiğinde bağımsız yargıdan bahsediyoruz, bağımsız yargıyı her yerde savunuyoruz ama Türkiye'ye gelince, Türkiye'de bağımsız yargı istemiyorsunuz. Ya? Yürütmeye bağımlı bir yargı istiyorsunuz. Kusura bakmayın yürütmeye bağımlı bir yargı yok. Bağımsız bir yargı var, bağımsız yargı da görevini yerine getiriyor. Olayın aslı budur.'' -''ÜLKEMİZE YENİ SIKINTILAR YAŞATMAK İSTEMİYORUZ''- Başbakan Erdoğan, başka bir parlamenterin ''Ben Avrupa solundanım. Sizi kutlamak istiyorum, Türk hükümetinin hem Türkiye'de hem de uluslararası platformda yaptıklarından dolayı. Demokratik değişimden yana olduğunuzu söylediniz. Ancak buna saygılıysanız neden Türkiye'deki seçim yasasındaki yüzde 10'luk barajı indiremediniz?'' şeklindeki sorusuna karşılık şu yanıtı verdi: ''Önce ben de size çok teşekkür ediyorum. Benim savıma, tezime katılmayabilirsiniz. Ben sizin tezime katılmanızı zaten beklemiyorum ama buna saygı duyarım. Ben şiir okuduğum için hapse girmiş bir liderim. 4 ay gittim hapiste yattım. Çıktım ondan sonra partimizi kurduk ve seçim kazandık. 8,5 yıldır da halkımın büyük teveccühü ile iktidardayız. Bunun en güzel değerlendirmesini halk yapıyor. Halkım bu değerlendirmeyi bu şekilde yaptığına göre demek ki burada bir incelik var. Yüzde 10 barajını koyan benim partim değil, biz de yüzde 10 barajıyla geldik. Biz geldiğimizde bu baraj vardı. Partimizi kurduk ve 16 ay sonra da iktidar olduk. Bu bir gerçeği gösteriyor, bu kadar kısa zamanda böyle bir parti yüzde 10 barajına rağmen nasıl oldu da Türkiye'de iktidar oldu? Biz sol kanatta ve sağ kanatta veya uçlarda kalmadık. Biz Türkiye'de merkez siyaset yaptık ve halkımızın tamamını kucakladık. Türküyle, Kürdüyle, Lazıyla, Çerkeziyle, Gürcüsüyle, Abhazasıyla, Romanıyla hepsini kucakladık. Ama bakın ben şu anda Fransa'da Romanların buradan ihraç edildiğini, kovulduğunu görüyorum. Demokrasi bu mu? Fransa'da şu anda kişisel inanç özgürlüklerine saygının olmadığını görüyorum. İnanç özgürlüğü bu mu? Türkiye'yi bu noktada yargılama gayreti içerisine girenler, önce kendilerine bir baksınlar, kendilerini önce bir değerlendirsinler. Ondan sonra da bizi yargılasınlar. Yüzde 10 barajını indirmek veya indirmemek demokrasi ile ilintili bir konu değildir. Şu anda Avrupa'da yüzde 8, yüzde 7 barajı da var, olabilir. Ama biz ülkemizin istikrarı için, güveni için böyle bir adımı devam ettirme kararı almışız. Halkımızda da bunun karşılığı var. Çünkü bizden önce tek başına iktidarların olduğu dönemde Türkiye'nin çıtası hep yükselmiş, koalisyon hükümetlerinin olduğu dönemlerde de hep gerileme dönemi başlamıştır. Biz şu anda bir yükselişin içerisindeyiz. Ülkemize yeni sıkıntılar yaşatmak istemiyoruz. Yeri geldiği zaman bu barajın biraz düşürülmesi gerekirse onu da yine halkımızla müzakeresini yaparız ama onu size soracak değiliz. Halkımızla müzakeresini yaparız, halkımızla da kararını veririz. Halkımız bize 'indirin' diyorsa indiririz. Halkımız bize 'böyle devam edin' diyorsa böyle devam ederiz. Kararını verecek olan 74 milyonluk Türkiye'dir. Bu bakımdan değerlendirmenizi istiyoruz. Çünkü biz şu anda geldiğimiz yerlere kolay gelmedik, bunun çok bedelini ödedik, yeni bedeller de ödemek istemiyoruz. En ileri demokrasiyi de Türkiye yakalıyor. Örnek bir ülke olma mücadelesini de sürdürüyor. Parti ise bizde parti var, seçimse en geniş anlamda seçim var. Biz de hiçbir partiye yasak yok, isteyen istediği zaman istediği gibi partisini kuruyor. İstediği gibi seçimlere giriyor ama bir etnik parti değiliz, bölgesel parti değiliz. Ülkemizin tamamında varız, tüm insanlarına hitap ediyoruz. Bu şekilde de mücadelemizi tamamıyla bir kriterler içinde sürdürüyoruz.'' -''ARKADAŞIMIZ FRANSIZ MI?''- Başka bir parlamenterin ''Bütün dini azınlıkların eşit olarak ibadet yerlerine erişim haklarının, dinlerini ifade etme haklarını yaşayabilmeleri için bize nasıl bir güvence getirebilirsiniz?'' sorusuna karşılık Başbakan Erdoğan'ın esprili şekilde ''Sizi ben Türkiye'ye davet etmek isterim. Türkiye'yi yakından takip etmiyorsunuz. Duyduklarınızla hareket ediyorsunuz. Zannediyorum, arkadaşımız Fransız mı? Ama Türkiye'ye de Fransız... Biz de böyle güzel bir söz var: Türkiye'ye çok Fransızsınız'' ifadelerini kullanması, Genel Kurul'da gülüşmelere neden oldu. Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: ''Ortodoks Patriği seçilmesi Lozan Anlaşmasına göre Sensinot Meclisi'nde yapılır. Sensinot Meclisi, Lozan Anlaşması'na göre TC vatandaşı olmak durumundadır. TC vatandaşı olmadığı halde şu andaki Ortodoks Patriğinin seçimine biz göz yumduk. Ben bundan önceki Başbakan değerli dostum Karamanlis'e şunu söyledim: 'Söyleyin, müracaat etsinler. Vatandaşlığa alalım, Lozan'ı çiğniyorlar, Lozan'ı çiğnetmeyelim.' O dönem olmadı. Şimdi değerli dostum Yorgo'ya da aynı şeyi söyledim, 'Bunları vatandaşlığa alalım, bu işi meşrulaştıralım.' Daha sonra bunu Patriğe de söyledim. 'Lütfen müracaat etsinler, bunları vatandaşımız yapalım.' Sonunda müracaat ettiler, şu anda bizim vatandaşımız durumundalar. Bununla kalmadık. Dediler ki 'Sümela Manastırı'nda ayin yapmak istiyoruz.' 'Hay hay' dedim. Geçen yıl Sümela Manastırı'nda gittiler Sayın Patrik, tüm heyetiyle beraber, yaklaşık 3 bin kişi filan orada ayinlerini yaptılar. Aynı şekilde Tarsus'ta Alman dostlarımız bizden ricada bulundular. 'Her yıl burada ayinlerinizi yapabilirsiniz' dedik. Onların bu şekilde önünü açtık, onlar orada ayinlerini yapıyorlar. Aynı şekilde Van'da Ermeni Ortodoks Kilisesi yıkılmak üzereydi. O kiliseyi kendi kasamızdan restorasyonunu yaptırmak suretiyle orayı da ibadete açtık. Daha başka örnek vereyim mi? Ülkemizde bulunan ne kadar farklı dini azınlık varsa hepsinin ibadetini yapma noktasında garantisi benim, sigortası benim. Hepsi ibadetini rahatlıkla yapar. Onların sigortası durumundayız. Bizim iktidarımız bunu başarmıştır. Kimse bu noktada 'biz ibaretimizi yapamıyor durumdayız' diyemez. Eğer derse, hakikaten bize karşı bu saygısızlık olur. Kim diyorsa haberim olsun, bizzat ilgileneceğim, bizzat takip edeceğim. Bu kadar açık konuşuyorum.'' Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye ve Ermenistan arasında imzalanan protokole ilişkin, ''Sınırın kapalı tutulması veya açılması konusuyla ilgili olarak Ermenistan halkının hak ve hukukunu koruma noktasında bizim kendi taahhütlerimiz var. Ve biz dost, kardeş Azerbaycan halkının hakkını ve hukukunu da Ermenistan'a yediremeyiz bu kadar açık konuşuyorum. Protokolde zaten hedeflenen de budur'' dedi. Erdoğan, Avrupa Komisyonu Parlamenter Meclisi (AKPM) Genel Kurulu'na hitap etti ve parlamenterlerin çeşitli konulardaki sorularını yanıtladı. Başbakan Erdoğan, ''Türkiye Ermenistan'la protokol imzaladı. İmzanızın anlamı nedir? Eğer sınırların açılmasını doğrudan Yukarı Karabağ ihtilafının çözülmesine bağlarsanız bu protokol ne işe yarar? Bu sınırın açılmaması sizi taraf haline getirmiyor mu? Kars'taki, halklar arasındaki dostluğu simgeleyen bazı anıtların kaldırılmasını nasıl açıklıyorsunuz?'' sorusunu yanıtlarken de şunları kaydetti: ''Şimdi bir defa sınırın kapalı tutulması veya açılması konusuyla ilgili olarak biz burada Ermenistan halkının hak ve hukukunu koruma noktasında bizim kendi taahhütlerimiz var. Ve biz dost, kardeş Azerbaycan halkının hakkını ve hukukunu da Ermenistan'a yediremeyiz bu kadar açık konuşuyorum. Protokolde zaten hedeflenen de budur. Önce bu adımların atılması lazım, bu adımlar atıldığı anda da biz kapıları açmaya hazırız. Onun için Minsk üçlüsünü biz sürekli olarak hep göreve davet ettik. Minsk üçlüsü bu görevini yerine getirsin. Ve onlar bu görevi, Amerika, Rusya, Fransa, yerine getirdiği anda çözüme ulaşırız. Ama onlar bu görevi yerine getirmediği takdirde tabii ki bu süreç zorlaşıyor. Şu anda benim ülkemde 70 bin civarında Ermeni vatandaşım var. Ama bunların yanında vatandaş olmayan 40 bin civarında da Ermeni var. Biz bunları ülkemizden Ermenistan'a geri göndermiyoruz. Bunları ülkemizde şu anda tutuyoruz. İstesek gönderebiliriz. Niye? Çünkü imkansızlıkları sebebiyle bizim ülkemize geldiler. Ve şu anda ülkemizdeler. Öyle zannediyorum ki belki bunları da bilmiyorsunuz. Bunları da bilmenizi istiyorum. Ve biz protokolü yaparken buradaki soruna çözüm bulmak için bu adımı attık. Ama bende görüşmelerin belli noktasına katıldım, fakat bakıyorum ki Ermenistan yönetimi bu noktada diasporaya karşı çok ciddi bir ürkeklik içerisinde. Bizim ise kimseden bir ürkekliğimiz söz konusu değil. Eğer Ermenistan yönetimi Ermeni diasporasına karşı bu ürkekliğini atabilirse öyle zannediyorum ki bu işi çözmek daha kolay olacaktır. Bu yapıldığı zaman hemen kapılar da açılır, çözümler çok daha süratle gelişebilir. Yoksa bizim Ermenistan'a karşı kin ve nefret gibi bir şeyimiz, duygumuz söz konusu değildir. Bunu da hatırlatmak isterim.'' -''KÜLTÜREL ASİMİLASYON BİR İNSANLIK SUÇU''- Erdoğan, kültürel asimilasyon ve entegrasyon konularına nasıl baktığına yönelik soruyu yanıtlarken de ''Kültürel noktada asimilasyona kesinlikle karşıyım ve bunu bir insanlık suçu olarak görüyorum'' dedi. Ancak entegrasyonun kesinlikle olması gerektiğini belirten Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: ''Ben kendi vatandaşlarıma şunu söylüyorum, dün akşam da Fransa'da yaşayan vatandaşlarıma şunu söyledim; Fransa'da bir defa entegrasyonu sağlamalısınız. Entegrasyon noktasında en ufak bir sıkıntı olmamalı hem Fransız halkı açısından hem de sizin buradaki yaşam koşullarınız açısından. Bu Almanya'daki vatandaşlarımız için de aynı. Orada bizim 2 milyon 700 bin vatandaşımız var. Entegrasyon noktasında hep teşvik ediyoruz, ben de, bakan arkadaşlarım da, milletvekili arkadaşlarım da. Ama kültürel noktada asimilasyona gelince onun karşısındayız. Ne biz kendi ülkemizdeki farklı ülkelerin veya farklı dinlerin, farklı milletlerin insanlarını asimile etmeye çalışırız ne de kendi insanımızın farklı ülkelerde asimile edilmesi çalışmalarına sıcak bakarız. Bunu yanlış buluyoruz.'' -''DAHA KÖKLÜ BİR ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ''- Başbakan Erdoğan, ''Ülkenizin bölgedeki güçlü etkisini ve Avrupa Birliği adaylığını da dikkate alarak, acaba biraz daha açıklar mısınız, Türkiye kendi başına ve başkalarıyla işbirliği içinde Ortadoğu'da demokrasiyi hangi adımlarla gerçekleştirecektir?'' sorusu üzerine, demokrasinin biraz daha kurumlar bazında güncellenmesini savunan bir kişi olduğunu hatırlattı. Erdoğan, şunları kaydetti: ''Son referandum olayıyla 12 Eylül 2010, biz bir söylemi öne çıkardık, bu da ileri demokrasi söylemiydi. İleri demokrasi için de Türkiye atılması gereken adımları önce 26 maddede yapmış olduğu anayasa değişikliği ile atmış bulunuyor. Fakat bu yeterli değil. Şimdi 12 Haziran'da bizde genel seçimler var, bu genel seçimlerden sonra daha köklü bir anayasa değişikliği ile bir sürecin içerisine gireceğiz. Ve bu sürecin içerisinde bir şeyi özellikle vurguluyoruz, o da şudur; demokratik, laik, sosyal bir hukuk devleti içerisinde özellikle etnik ayrımcılığa kesinlikle yer verilmemesi, bölgesel ayrımcılığa asla yer verilmemesi, dinsel ayrımcılığa, ki bunları biz kırmızı çizgilerimiz olarak görüyoruz. Etnik milliyetçiliğe karşıyız, bölgesel milliyetçiliğe karşıyız, dinsel milliyetçiliğe karşıyız. Dönemimizde, şu 8, 8.5 yıllık iktidarımızda bunu gerçekleştirmenin de mutluluğu içerisindeyiz. Türkiye bu değişimi bu dönüşümü yaşıyor. Tabii bölgede bir çok ülkeler artık bizimle farklı iletişim içerisine girdiler. 'Siz bunu nasıl gerçekleştirdiniz, bu kurumsallaşmayı nasıl yaptınız?', özellikle 'AK Parti modeli nedir, bunu bize anlatır mısınız?' ve bunun için bizden gelip eğitim alanlar var. Biz kendilerine bu süreç içerisinde parti çalışmalarımıza yönelik eğitimler veriyoruz. Çünkü AK Parti olarak bölgede sadece ana kademesiyle değil, kadın kollarıyla, gençlik kollarıyla örgütlenmesini 780 bin kilometrekarelik vatan topraklarında gerçekleştirmiş bir partiyiz. Yani kapalı toplum anlayışıyla çalışan bir siyaset değil, açık toplum ve 780 bin kilometrekareye hitap eden ve bunu sadece televizyon ekranlarında veya yazılı medyada yapan bir anlayış değil, yüz yüze yapan ki ben bir genel başkan olarak, bir başbakan olarak ülkemin dört bir yanını tek tek, en az gittiğim ile iki kez, üç kez gitmişimdir. Gidip oralarda ilçeleri dolaşan, dolaşabilen, halkının arasında bulunan bir liderim. Böyle yürüttüm, bundan sonra da aynı şekilde bunu yürütmeye devam edeceğiz. Şimdi bu seçimlere girerken de aynı anlayışla giriyoruz.'' -''DAYANIŞMA İÇERİSİNDE OLMAMIZ GEREKEN ÜLKELER VAR''- ''Şehirlerimizi marka şehirler haline getirmek için kentsel dönüşüm değişimleri yaparken insanımızı öne çıkaran devleti arka plana alan bir anlayışla bu süreci işletirken eğitimi, sağlığı, adaleti, emniyeti öncelikli adımlarımız olarak gördük'' diyen Erdoğan, şunları kaydetti: ''Bu süreçte de gerek Ortadoğu ülkeleriyle gerek Balkanlar'da bu adımları atıp tabii ki dayanışma içerisinde olmamız gereken ülkeler var. Onlarla da bu dayanışmaları zaman zaman gerçekleştiriyoruz. Bu konuda da herhangi bir kesinlikle ön yargımız yok. Yeri geldiğinde Amerika'yla yeri geldiğinde Rusya'yla yeri geldiğinde İngiltere'siyle, Hollanda'sıyla aklınıza ne gelirse Ortadoğu'da Suudi Arabistan'ıyla, Körfez ülkeleriyle hepsiyle bu tür görüşmeleri yapabilen bir ülke konumundayız. Bundan sonra ki süreçte de bu aynı birliktelik içerisinde bölge barışına, dünya barışına katkıda bulunmanın gayreti içerisinde olacağız.''