ÇANAKKALE (A.A) - Mehmet Bayer - Çanakkale ile Balıkesirin sınırları içinde yer alan Kaz Dağları, halk arasında uğur böceği olarak da adlandırılan gelin böceği popülasyonuna ev sahipliği yapıyor.
     Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Özpınar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Yunan mitolojisinde İda Dağı olarak bilinen Kaz Dağlarının, gerek eşsiz doğasıyla gerekse barındırdığı insan topluluklarıyla tarih boyunca kendinden söz ettirdiğini, birçok efsaneye kaynaklık ettiğini söyledi.
     Kaz Dağlarındaki çeşitliliğin yörede yaşayan topluluklarda da kültürel bir zenginlik yarattığına işaret eden Özpınar, Babakaleden başlayarak, Edremit Körfezini kuzey rüzgarlarına kapatan Kaz Dağlarının zirvesindeki Babadağı (1770 metre) ve Sarıkızın (1726 metre) önemli yerler arasında olduğunu bildirdi.
     Özpınar, Kaz Dağlarının sadece insanlara yaşam olanağı sunmakla kalmayıp, herkesin çok iyi tanıdığı ve halk arasında uğur böceği olarak adlandırılan gelin böceğine ev sahipliği yaptığını ifade ederek, yaptığı araştırmasının 2-3 yıl devam ettiğini kaydetti.
     Yaz ayları başında Edremit Körfezinin sıcaklığından kaçmak için Kaz Dağlarına göç eden gelin böceklerinin genellikle Sarıkız mevkisindeki Kazavlusunu oluşturan taş yığınlarının arasında toplandığını anlatan Özpınar, Mitolojide Kazavlusu, Sarıkızın kazlarına barınak olmuştur. Günümüzde de bu görevi gelin böcekleri için yapmaktadır. Yaz aylarını Kaz Dağlarının 1700 metre yüksekliğinde geçiren gelin böcekleri havaların soğumasıyla Kazavlusunu oluşturan taşların altına çekilerek kış aylarında da karın altında beslenmeksizin barınırlar dedi.
     Özpınar, karların erimesiyle hareketlenen canlıların nisan ortalarından itibaren uçmaya başladığını ve uçuşlarını mayıs sonuna doğru tamamladığını belirterek, Kaz Dağlarında uçuşların başlamasıyla, bu dönemde Edremit Körfezinde tarım ve tarım dışı alanlardaki bitkilerle beslenen yaprak bitleri ortaya çıkar. Yaprak bitleri meyve ağaçlarının veya diğer kültür bitkilerinin öz suyunu emerek zayıf düşmesine neden olur. Gelin böcekleri de yaprak bitleriyle beslenir diye konuştu.
    
     -Kaz Dağlarının müdavimleri-
    
     Prof. Dr. Ali Özpınar, gelin böcekleri tarafından tüketilen yaprak bitlerinin fazla çoğalamadıkları için ürünlere zarar veremediğini, bu esnada ergin gelin böceklerinin yeni neslin devamı için paketler halinde sarı renkli yumurtalarını yaprak bitlerinin beslendiği bitkilere bıraktığını söyledi.
     Bu yumurtalardan gelişen larvaların yaprak bitlerini yemeye devam ettiğine işaret eden Özpınar, Gelişmelerini tamamlayarak yeni ergin gelin böcekleri meydana gelir. Yaz sıcaklarının başlamasıyla hazirandan itibaren Kaz Dağlarına doğru yeniden gelin böceklerinin göçü başlar. Tahmin edileceği üzere göç yolunun mesafesi kuş bakışı 40-50 kilometredir. Ağustosta ise gelin böceklerinin sayısı en yüksek seviyeye ulaşır. Böylece bu ziyaretleriyle gelin böcekleri Kaz Dağlarının müdavimleri arasında yeniden kendi yerlerini almış olur diye konuştu.
     Görünüşleriyle insanların ilgisini çeken gelin böceklerinin, tarım alanlarındaki bitkilerde zararlı olan yaprak bitleriyle beslenerek insanları da memnun ettiğini belirten Özpınar, şunları kaydetti:
     Bir gelin böceği larvası gelişmesini tamamlayıp ergin olabilmek için 600-800 adet yaprak biti tüketir. Erginler ise larvalardan daha fazla yaprak biti tüketerek bu sayı yaşamı boyunca 3 bin adedi bulur. Bu beslenme şekli zira mücadelede biyolojik mücadele olarak bilinir. Yaprak bitlerinin gelin böcekleri tarafından tüketilmesiyle ürünlerimizde zarar oluşmaz ve tarım alanlarında zehirli kimyasal bileşikleri kullanmaya gerek kalmaz. Böylece doğal dengede korunmuş olur. Kaz Dağlarının Edremit Körfezinde sıcakta bunalan gelin böceklerine ev sahipliği yaparak onların yaşamlarını devam etmelerini sağlar. Buna karşılık gelin böcekleri de yaprak bitlerinin aşırı çoğalmalarını engelleyerek insanlara, keza bizlere ilaçsız ürün elde etme olanağı verir.
    
     Yayıncı: Kamuran Akkuş