Carnegie Moscow Center politika uzmanı Aleksey Maleşenko "Arap Baharının" son dalgası Suriye'de yaşanan gelişmeleri Cihan Haber Ajansı'na değerlendirdi. Rusya'nın krizin başında izlediği politikayı doğru bulduğunu kaydeden Maleşenko, Suriye lideri Beşşar Esed'in acımasız ve sert tutumları ile Moskova'yı zor durumda bıraktığını söyledi. Bölgede "Kürt Devleti" kurulmasının mümkün olmadığına değinen Maleşenko'ya göre, Suriye krizi Rusya-Türkiye ilişkilerini etkilemeyecek. Suriye tarafından düşürülen Türk savaş uçağı ile ilgili de konuşan uzman, olayın teknik bir hata olduğunu düşünüyor. Suriye krizinin patlak verdiği ilk günlerde Rusya'nın doğru adımlar attığını savunan Maleşenko, "Esed tüm eksikliklerine rağmen adımları öngörülebilen bir siyasetçi. Başlangıçta komşularına karşı provokatif değildi. Bölgede istikrar unsuru gibi duruyordu. Alternatiflerin olmadığı bir ortamda Esed'i desteklemek anlaşılabilir. ABD bile ilk aşamada Esed'in reform yapabileceğini düşünüyordu. Ancak zaman ilerledikçe Suriye rejimi acımasız hale geldi. Uzlaşma yerine beklenmedik adımlar attı. Diyaloga kapandı. Arap dünyası, batılı ülkeler ve Türkiye'yi kaybetti. Resmen muhalefeti sivil savaşa sürüklemek için provoke etti. Muhalefetin de iyi davranmadığını söyleyebilirim. Çok acımasız olaylar yaşanıyor ve durum kötüleşiyor. Büyük ölçüde bunun suçlusu bence Esed" dedi. RUSYA, ESED'LE BİRLİKTE SON MÜTTEFİKİNİ KAYBEDİYOR Rusya'nın da Esed'i daha yumuşak ve uzlaşı yanlısı çözüme zorlama çabalarının başarısız olduğuna değinen Rus uzman, "Esed'e sert ve kendisine yakışır şekilde Rusya baskı yapamadı. Daha olumlu şekilde davranmasını da sağlayamadı, ancak yine de desteklemeye devam etti. Bu bir hataydı. Öyle bir an geldi ki artık ne olursa olsun Esed'i desteklemeye gerek yoktu. Bir şekilde geleceğin Esed'den yana olmadığını anlamak gerekiyordu. Neden Rusya kendi siyasetine ters yönde hareket etmedi? Bu çok önemli bir durum. Neden Rusya tek başına kaldı? Çin sayılmıyor, çünkü Çin çok uzak ve Suriye'de kimin olacağı çok da umurlarında değil" ifadesini kullandı. Maleşenko, "Suriye Sovyet zamanından beri bölgede Rusya'nın tek müttefiki olarak kaldı. Rusya onlarca yıldır, hem Arap hem İslam dünyasında kendi yerini bulmaya çalışıyor. Ve bu alan sürekli daralıyor. Artık Sovyet yanlısı Irak yok, Kaddafi yok, Mısır'da olup bitenler belli değil, Yemen de gitti. Orta Doğu'da Rusya'nın partner diyebileceği kimse kalmadı. Sonuncusu Esed. Psikolojik olarak hem Kremlin'i hem Putin'i anlayabiliyorum. Yani artık Tartus olmayacak. Ve Rusya bu açıdan Esed'i düşünürken yerine kim gelirle ilgilenmedi. Rusya sürekli geçmişi düşünüyor. Sovyet geçmişini düşünüyor. Rusya'nın bu hastalığı BDT'ye yansıyor. Sözde hep 'Evet biz yeni ülkeyiz. Biz bağımsız Rusya'yız' dense de, Sovyet düşüncesi korunuyor. Bence bu en önemli eksiklik. Son müttefiklerini kaybeden Kremlin ve Putin'i anlıyorum, ancak onlar onu her halükarda kaybedecekler. Esed olmadığı zaman, - ki olmayacağı kesin, bu bir an meselesidir- Suriye'de 'Rusya lobisi' olacak kimse kalmayacak" değerlendirmesinde bulundu. ESED, ABD SEÇİMLERİNE KADAR GÖREVDE KALIR Suriye sorunun uluslararası bir problem haline geldiğini ifade eden Maleşenko, Esed'in ABD seçimlerine kadar iktidarda kalabileceğini öngördü. ABD Başkanı Barack Obama için seçim öncesi Suriye'de tansiyonun yükselmesinin istenilen bir durum olmadığını kaydeden Rus uzman, "ABD'de, Esed sonrası bir soykırım yaşanacağı konuşuluyor. Artık Esed bir sorun değil, Esed sonrası bir sorun haline geldi. Birileri generaller ve Alevilere karşı bir kısım olumsuzlukların yaşanmaması için güvenlik garantisini vermeli. Bence bugün kimse ne ABD, ne Avrupa, ne Rusya ve belki de ne de Türkiye, Esed'in bir anda gitmesinden yana değil. Esed'in yumuşak şekilde gitmesi herkes için çok ideal gözüküyor. Esed'in kendisini destekleyen insanların güvenlik garantisini alarak gitmesi bir plan olabilir. Esed'i gerçekten birçok insan destekliyor. İsteriz ki Esed'in gidişi kansız olsun. Kansız olmayacak, bu kesin. Zaten 16-24 bin insanın ölümünden bahsediliyor, bence bu sayı daha fazladır. Allah korusun oluşan durum Suriye'yi mini-Ruanda haline getirebilir" eleştirisi getirdi. SURİYE'DE YENİ YÖNETİM NE ZAMAN KURULUR? Esed'in gideceğinin tartışılmadığını, ancak sonrasında kurulacak hükümetin çok zor olacağına değinen Maleşenko, "Çünkü muhalefeti temsil eden güçler çok farklı. Kimi Batı'ya yönelmiş, kimi Basra Körfezi ülkelerine, kimi Türkiye'ye. Bence bu yönetimde Esed'in eski yönetiminden de olması gerekiyor. Çünkü, tamamı kötü insanlardı diyemeyiz. Alevi topluluğunu bir çırpıda atmak bir nevi iç savaşa davettir. Bu yüzden kurulacak yönetim çok zor ve gerçekten en geçici yönetim olacak. Böyle bir yönetim kurulursa herkesi temsil edecek ve tüm toplumla diyalog kurabilecek. Hem laik, hem İslamcı hem de Alevilerle. Ben ülkenin bütünlüğünün korunacağından eminim. Çünkü kimsenin Suriye'yi bölme ihtiyacı yok. Ben her türlü bölücülüğe karşıyım. Ben onları anlayabiliyorum, ancak bu dünyada tek onlar yaşamıyor. Ortak ve genel iyilik için bölücülük olumsuz bir şey. Suriye'de bölücülük yaşanacaktır, orada bir çok sorun var, ama Suriye bölünmeyecek" ifadesini kullandı. Kürt nüfusu ile ilgili çok farklı rakamlara sahip olduğunu kaydeden Rus uzman, "Aslında Kürtler öyle bir millet ki onların hiçbir yerde sayılarını tam olarak hesaplayamazsınız. Sayıları 18 milyon ile 35 milyon arasında değişiyor. Ben Kürtleri anlıyorum. Ulusal devlet sahibi olma isteğinin haklı tarafları olduğunu da düşünüyorum. Ancak bölge için, tamamen bağımsız bir Kürt devletinin kurulması bir facia olur. Böyle bir durum kaç ülkenin sınır ihlali ile gerçekleşecek?" sorusunu yöneltti. TÜRK UÇAĞININ DÜŞÜRÜLMESİNE RUSYA MÜDAHİL DEĞİL Suriye karasularına yakın bir alanda düşürülen Türk savaş uçağı ile ilgili soruları da yanıtlayan Maleşenko, "Rusya'nın olayın herhangi bir kısmında yer aldığını düşünmüyorum. Bu er ya da geç ortaya çıkacak. Rusya'nın böyle bir soruna ihtiyacı yok. Ben aslında daha çok teknik detayların neden olduğunu düşünüyorum. Siyaset, provokasyondan bahsetmek isterdik. Ama bence gerçekten hata oldu, uçak sınırı ihlal etti ve olanlar oldu. Siyasi bir davranış olsaydı bu Türkiye'yi daha fazla Esed karşıtı davranışa sürüklerdi. Fakat gördüğümüz kadarıyla bunlar olmadı, demek ki bu mesele üzerinde bir çözüm bulundu" dedi. SURİYE KRİZİ RUS-TÜRK İLİŞKİLERİNİ ETKİLEMEZ Rus-Türk ilişkilerinin bağımsız ilişkiler olduğunu vurgulayan Maleşenko şu şekilde konuştu: "Suriye'de er ya da geç sorun çözülecek. Her hangi bir dış etkenin bu ilişkilere ciddi şekilde etki etmesi çok zor. Er ya da geç Suriye problemi çözülecek. Bizim ekonomik partner ilişkilerimiz ise devam edecek. Türkiye'de Başbakan Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül iktidarda oldukça bu partnerlik ilişkileri uzun sürer. Bence ilişkilerimiz çok iyi."