Çin ve Hindistan'ın yüklü mal alımlarıyla tırmanışa geçen etiket' title='fiyat haberleri'>fiyatların düşeceği yönündeki beklenti, İran-ABD gerilimi sebebiyle gerçekleşmedi. Petrolün 75 dolarla 26 yılın zirvesine çıkması demir-çelik ve kağıtta da rakamları hareketlendirdi. Üç yıl önce 400 dolar olan bir ton gazete kağıdı bugün 650 dolardan alıcı buluyor. Sektör temsilcilerine göre kağıdın fiyatı bu hızla 3 yıl içinde 800 dolara ulaşacak. 2003'te 180 dolara satılan bir ton demir 500 dolara tırmandı. Her yıl ortalama yüzde 10 büyüyen Çin'in dünya piyasalarından yüklü miktarda ürün çekmesi hammadde üreticilerinin elini güçlendirirken, fiyat artışları sebebiyle başta otomotiv ve beyaz eşya olmak üzere pek çok alanda ucuzluk tahminleri tutmuyor. Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı Ömer Demir, nisan ayı enflasyon oranlarındaki artışı değerlendirirken hammadde fiyatlarının etkisini “Zamlar birkaç sektörle sınırlı değil, tüm sektörlerde fiyat artışı var.” sözleriyle açıkladı. Petrol fiyatlarındaki artışın enflasyon rakamlarında etkisini gösterdiğini kaydeden Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Celal Sönmez, imalatçının pahalı hammadde ile ucuz etiket arasında kaldığına dikkat çekti: “Fiyatlardaki artışı mamule yansıtsa üreticinin rekabet gücü azalacak. Aksini yapsa zarar edecek.” Kayseri Sanayi Odası Başkanı Mustafa Boydak da mevcut ortamda firmaların ayakta durmakta zorlandığını vurguladı. Hükümetin elektrikteki yüzde 2'lik TRT payını kaldırarak enerjide nisbi bir ucuzluk sağlayabileceğini belirten Boydak'a göre, sigorta primlerinde yapılacak iyileştirmeler sanayiciye nefes aldıracak. Petrol, bakır, altın, gümüş ve alüminyum fiyatlarının tarihî zirvelere ulaşması üretici ülkeleri zengin ederken, ithalatçı konumundaki Türkiye'nin ödediği bedel artıyor. Türkiye'nin petroldeki fiyat artışı sebebiyle 2005'te ödediği ilave döviz 5 milyar doları buldu. Ekonomistler, fiyatların aynı seyirde devam etmesinin faturayı 10 milyar dolara yaklaştırmasından endişe ediyor. İç pazarda ucuz Çin mallarıyla rekabet etmeye çalışan yerli üreticinin kârlılığı da önemli ölçüde azalıyor. İstanbul Sanayi Odası'nın verilerine göre Borsa'da işlem gören sanayi şirketlerinin kârları geçen yıl yüzde 9 düştü. Irak'taki kaos, İran ve ABD arasında yaşanan gerilimin artması gibi sebeplerle petrol fiyatları son üç yılda yaklaşık yüzde 200 arttı. 2004'te 37 dolardan satılan ham petrolün varili geçtiğimiz günlerde 75 dolara kadar yükseldi. Petrolün sanayinin yanı sıra ulaşım sektörü içinde önemli bir girdi kalemi olduğunu belirten Petrol Sanayicileri Derneği Genel Sekreteri Erol Metin, pahalılığın enflasyon ve cari açık üzerinde olumsuz etkiler oluşturduğunu kaydediyor. “İki yıl önce biri çıkıp bir varil petrol 75-80 olacak deseydi ona deli derlerdi.” ifadesini kullanan Metin'e göre, İran-ABD gerginliği ve arz-talep dengesindeki zorlanma devam ettiği sürece fiyatların düşmesi için herhangi bir sebep gözükmüyor. Uluslararası gerginlikler sayesinde fiyatlar tahmin edilemeyen noktalara gelebilir. Kağıt fiyatlarında son üç yılda yaşanan yüzde 50'den fazla artışı değerlendiren Selüloz ve Kağıt Sanayicileri Vakfı Başkanı Erdal Sükan, dünya genelinde birkaç firmanın fiyatları belirlemesinin yerli sanayiciyi olumsuz yönde etkilediğini kaydediyor. Kahramanmaraş Kağıt'ın sahibi Ahmet Ciğer de dünya kağıt fiyatlarındaki artışı özellikle gazete kağıdında 3 ülke arasındaki kartelleşmeye bağlıyor. 2003 yılında 320 dolar olan altının onsu (31,1 gram) geçtiğimiz günlerde 660 doları gördü. Goldaş Yönetim Kurulu Üyesi Çetin Binatlı, söz konusu yükselişi “Nereye gideceği belli değil.” sözleriyle özetliyor. Fiyatların geri gelmesini beklemeyen Binatlı, “Genelde yaz aylarında fiyatlarda gevşeme olur. Ancak bugün geçmiş yıllara göre çok farklı. İran-ABD arasındaki nükleer gerginliğin nereye kadar gideceği bilinmedikçe, altın güvenilir liman olma özelliğini sürdürür.” değerlendirmesinde bulunuyor. Binatlı'ya göre petrolün varil fiyatı 100 dolara çıkarsa bir ons altın bin doları görebilir. 2000 yılında 120 milyon ton demir-çelik üretimi yapan Çin'in geçtiğimiz yıl bu rakamı 350 milyon tona çıkardığını belirten Demir-Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, yıl sonu için 420 milyon ton tahmininde bulunuyor. Dünya üretiminin yıllık 1 milyar 200 milyon ton olduğuna dikkat çeken Yayan, Çin'in üretimini artırması halinde fiyatlardaki yükselişin devam edeceği görüşünde. Fiyatlardaki artışın otomotiv, beyaz eşya ve inşaat sektörüne büyük etkisi olduğunu dile getiren Yayan'a göre Çin'in haricindeki diğer üretici firmalar da gidişattan memnun değil. Hammadde fiyatları sadece pamukta artmıyor. Özellikle maliyetlerdeki artış sebebiyle zor günler yaşayan tekstil sektörünü tek sevindiren pamuk fiyatlarındaki gerileme. 2003 yılında 145 dolar olan pamuk bugünlerde 120 dolara indi. Pamuk işlemi yapan ticaret borsalarının yetkilileri, pamuk fiyatlarındaki düşüşün üretim fazlalığından kaynaklandığını dile getiriyor. FİYATLAR NEDEN ARTIYOR? ABD-İran gerginliği Dolardaki düşüş Enflasyon yükselecek endişesi Yatırım ve emeklilik fonlarının metallere yönelmesi Ortadoğu'daki siyasi belirsizlik Yükselen enerji maliyetleri Çin ve Hindistan kaynaklı talep artışı Yetersiz arz Zaman