Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, yaklaşık iki hafta önce Diyarbakır’da Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi (KBY) Başkanı Mesud Barzani ile görüşmesinin ardından dün de Ankara’da (KBY) Başbakanı Neçirvan Barzani ile biraraya geldi. Başbakanlık Resmi Konutu’nda basına kapalı gerçekleşen Erdoğan-Barzani görüşmesi üç saat sürdü. Taraf'ın haberine göre, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın da hazır bulunduğu görüşmede, Kuzey Irak petrolünü Türkiye üzerinden dünyaya ulaştıracak petrol sözleşmesinin imzalanması bekleniyordu. Ancak imzaların ileri bir tarihe ertelendiği belirtildi. Ertelemede, Irak Merkezi Yönetimi’nin hassasiyetinin göz önüne alınmasının etkili olduğu dile getirildi. İmzaların, Neçirvan Barzani’nin anlaşmayı Federal Irak Hükümetine sunmasının ve Irak Başbakanı Nuri El Maliki’nin önümüzdeki ay Türkiye’ye yapması planlanan ziyaretin ardından atılması öngörülüyor. En son geçtiğimiz ayın sonlarında Ankara’ya gelen Neçirvan Barzani önceki akşam yeniden Ankara’ya geldi.

Barzani’nin Erdoğan ile görüşmesinde, bölgesel konular değerlendirildi. Erdoğan’ın görüşmede, Irak’ta ayrım gözetmeksizin tüm kesimlerle ilişkileri geliştirmeye özen gösterdiğini ve önümüzdeki dönemde, bakan düzeyinde ziyaretlerin devam etmesini planladıklarını dile getirdiği öğrenildi. Erdoğan’ın, yakın bir zamanda Maliki’yi Türkiye’de ağırlamayı, Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin (YDSK) ikinci toplantısını düzenlemeyi arzuladıklarını belirttiği kaydedildi. Erdoğan’ın, YDSK toplantısının ardından Irak’a resmi bir ziyaret gerçekleştirmeyi ve bu vesileyle, Bağdat’ın yanı sıra Erbil’i de ziyaret etmeyi arzuladığını vurguladığı belirtildi.

Görüşmede ayrıca, Kürt petrolünü Türkiye üzerinden dünyaya ulaştıracak dev petrol sözleşmesinin imzalanması bekleniyordu. Ancak imzanın ileri bir tarihe ertelendiği belirtildi. Türkiye ile Bölgesel Kürt Yönetimi arasında daha önce petrol ve doğalgaz arama, çıkarma ve taşıma konularında mutabakata varılmış, o mutabakat ile ilgili anlaşma taslakları hazırlanmıştı. Ancak imzalar için Irak Merkezi Yönetimi’nin hassasiyetinin de dikkate alınmasının gündeme geldiği öğrenildi. Zira Türkiye ile Kuzey Irak arasında enerji konusunda atılan ortak girişimler, Ankara ve Bağdat hükümetleri arasında gerilime neden olmuştu. Merkezi Irak hükümeti, özellikle, Kuzey Irak'ın bağımsız olarak petrol ihraç etmesine ve Türkiye ile doğrudan projeler üretmesine tepki gösteriyordu. Ancak son dönemde, her iki hükümet arasında yeniden diyalog kurulmaya başlanmıştı. Bu kapsamda, imzaların atılması için öncelikle, karşılıklı ziyaretlerin gerçekleşmesi planlanıyor. Buna göre, Neçirvan Barzani’nin anlaşmayı Bağdat’a sunması ve Maliki’nin, önümüzdeki ay Türkiye’ye gelmesinin beklenmesi öngörülüyor.

Neçirvan Barzani, Erbil’de bakanlar kurulu toplantısı öncesinde yaptığı açıklamada, “Kürdistan bölgesinin petrolünü, Türkiye’ye taşıyacak boru hattı projesini görüşmek için yakın zamanda Bağdat’a gideceğim. Türkiye ile aramızdaki anlaşmayı ve yeni bir projeyi Federal Irak Hükümetine sunacağım” demişti.

2002 yılından bu yana Kuzey Irak bölgesinde faaliyet gösteren ve petrol ve gaz konularında Kuzey Irak'ta en büyük rezerv sahiplerinden ve petrol üreticilerinden olan Genel Energy’nin CEO’su Tony Hayward, çözüm sürecinin bölgesel sorunların çözümüne büyük katkıda bulunacağını söyledi. Hayward, “Tüm problemleri ortadan kaldırmasa da süreç kesinlikle bölgesel sorunların çözümüne büyük katkıda bulunacak” dedi. Geçen hafta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesud Barzani ile Diyarbakır’da görüşmesi ile devam eden çözüm sürecini son derece olumlu bulduğunu vurgulayan Hayward, bölge haklarının ekonomik gücünün artmasının ve refah standardının yükselmesinin bölgesel politikalara ve ilişkilere de pozitif yansıması olacağını ifade etti. Kuzey Irak'tan Türkiye’ye birkaç yıl içerisinde günlük yaklaşık 1 milyon ton petrol akışının gerçekleşmesini planladıklarını belirten Hayward, bu miktarın daha sonrasında günlük 2 milyon tona çıkabileceğini vurguladı. Kuzey Irak'ın sadece Irak için değil, Türkiye ve bütün bölgenin enerji politikaları açısından büyük önem arz ettiğini ifade eden Hayward, “Önümüzdeki iki-üç yıl içerisinde günlük 2 milyon varillik petrol akışına ulaşabilmek için yeni boru hatlarının inşa edilmesi gerekecek. İlk etapta günlük 1 milyon varile ulaşabilmek için yeni bir boru hattı daha inşa edilecek” dedi.