Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı'nın (TEMA), erozyonla kaybolan toprak oranları ile ilgili yaptığı çalışmalarda ilginç ve korkutucu oranlar çıkıyor. Yapılan araştırmada Türkiye'de, günlük 400 bin kamyon dolusu, her yıl da 1 milyar 400 bin ton civarında verimli toprağın erozyonla kaybedildiği dile getirildi. Bu miktarın Bursa ve Kocaeli illerini kaplayacak büyüklükte olduğuna da dikkat çekildi. TEMA'nın Kasım 2006 Bülteni'nde yer alan araştırmada ortaya çıkan oranlar, Türkiye'nin her yıl büyük oranda topraklarını erozyonla kaybettiğini gözler önüne seriyor. TEMA'nın yayınladığı rakamsal oranlar ise şöyle ölçülüyor ve kaybedilen toprak oranına dikkat çekilmek istiyor; Buna göre her gün 400 bin kamyon dolusu, her yıl da 1 milyar 400 milyon ton civarında verimli toprak erozyon sonucunda kaybediliyor. Bu miktar ise Bursa ve Kocaeli illerini kapsayacak oranda. Üst yüzey toprak kaybının yavaş, sessiz, ancak tam olarak algılanmamış gerçek bir kriz olarak değerlendirildiği araştırmada diğer tespit edilen orantılar ise şöyle; Türkiye'de her yıl tarım alanlarından 500 milyon ton, tüm ülke yüzeyinden 1 milyar 400 milyon ton verimli üst toprak, erozyonla kaybediliyor. Türkiye'nin erozyonla kaybettiği bu topraklar, 25 santimetre kalınlığında, yaklaşık 400 bin hektar genişliğinde bir araziye eşdeğer. Bitki örtüsü ve özellikle ormanların tahribi sonucu, toprak erozyonu ile her yıl bir milyar 400 milyon ton toprak ya göllere ya denizlere taşınarak ya da barajları doldurarak yitiriliyor. Bu her biri 20 tonluk 70 milyon kamyon toprak demek. Tam 70 milyon, 20 tonluk kamyon. Bu toprakların 10 metre yükseklik ve 6 metre genişliği olacak biçimde yığılması ile, 11 bin 200 kilometre bir duvar veya bir sur oluşturulabilir. Bu uzunluk Edirne-Kars karayolunun yaklaşık 6.5 katıdır. Ülke topraklarının yüzde 90'ında çeşitli şiddetlerde yaşanmakta olan toprak erozyonu Avrupa'nın 17, Kuzey Amerika'nın 6 katıdır. Araştırmada erozyonun büyük ölçüde tarım alanlarında yaşandığına dikkat çekilerek, Türkiye'de akarsularla birlikte alandan taşınan toprak, ABD'nin 7, Avrupa'nın 17 ve Afrika'nın 22 katı daha fazla düzeyde olduğu belirtiliyor. Fırat Nehri, yılda 108 milyon ton, Yeşilırmak 55 milyon ton toprak taşıyor. Her yıl Keban Barajı'na 32 milyon, Karakaya Barajı'na 31 milyon ton toprak birikiyor. 1 SANTİMETRE TOPRAK 500 YILDA OLUŞUYOR Toprağın üretilmeyen bir kaynak olduğuna vurgu yapılırken, bir santimetre verimli toprak ancak ortalama 500 yılda oluştuğu anlatılıyor. Tarım yapılabilmesi için gereken minimum 40 santimetre toprağın oluşması ise ortalama 20 bin yıl gerekiyor. Araştırmada şu bilgilere yer veriliyor; "Dünyanın toprak kaynakları sanıldığı kadar sınırsız. Türkiye'nin toprak potansiyeli sanıldığı kadar zengin değildir. Türkiye topraklarının sadece yüzde 15'i üstün verimlidir. Cumhuriyetin ilanından bu yana 44 milyon hektar mera alanımız 12.3 milyon hektara kadar gerilemiştir. ABD'nin yüzölçümü Türkiye'nin 12 katıdır. Ancak bu ciddi yüzölçümü farkına rağmen erozyonla kaybedilen toprak miktarı ABD'de 1,7 milyar ton iken Türkiye'de 1,4 milyar tondur. 2 MİLYAR 400 BİN EKMEK TOPRAKLA YOK OLUYOR TEMA'nın yaptığı bu araştırmada ilginç sonuçlarda ortaya konuluyor. Yapılan toprak kaybı ve toprak kaybının getirdiği zarar ise çok büyük. Türkiye'nin yıllık tarım alanlarından kaybettiği 500 milyon ton toprakta, 600 bin ton buğday üretilebileceği ve bundan da 2 milyon 400 bin ekmek çıkacağı hesaplanıyor. Kaybın ne kadar büyük olduğunu dile getirmek isteyen TEMA, bu oranları ise şöyle veriyor; "Her yıl kaybedilen 1 milyar 400 milyon ton toprağın 500 milyon tonu tarım alanlarından gitmektedir. Bu topraklar ile 25 santimetre kalınlığında tarla oluşturulursa 2 milyon dekar tarla elde edilir. 2 milyon dekar tarlada Türkiye şartlarında 600 bin ton buğday yetiştirilir. 600 bin ton buğday 20 tonluk kamyonlarla taşınırsa 30 bin kamyon eder. Bu kamyonlar arka arkaya konvoy oluşturursa, konvoy İstanbul'da başlar Gerede'de sona erer. 600 bin ton buğdaydan 250 gramlık 2 milyar 400 bin ekmek yapılır. 2 milyar 400 bin ekmekle Türkiye nüfusunun tamamı için kişi başına 35 ekmek düşer."