Bakanlık, yaklaşan ''Kurban Bayramı'' nedeniyle, kurbanlık hayvan sevkıyatı, kurbanlık satış yerleri ve kesimle ilgili, valilik ve belediyelere gerekli tedbirlerin alınması konusunda bir genelge gönderdi. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker'in imzasıyla yayımlanan genelgede, Kurban Bayramının, yaklaşık 300-500 bin büyükbaş ile 1-1,5 milyon küçükbaş hayvanın zamanla sınırlı bir sürede kesimini kapsayan çok büyük bir organizasyon olduğu vurgulandı. Genelgede, bu dönemde hayvan hareketlerinin arttığı, özellikle Doğu ve Güneydoğu illerinden diğer illere önemli miktarda hayvan sevki olduğu ve buna paralel Kurban Bayramı öncesinde hayvan pazarları dışında, hayvan satış yerlerinin çoğaldığı, bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıklarının yayılma riskinin arttığı belirtildi. HAYVAN SEVKIYATINDA SIKI DENETİM Genelgede, özellikle Doğu ve Güneydoğu sınırlarından olabilecek kaçak kurbanlık hayvan girişlerinin önlenmesi için Genelkurmay Başkanlığı ve İçişleri Bakanlığından sınırlarda ve yollarda kontrol ve denetimlerin artırılması talebinde bulunulduğu belirtildi. Buna göre, kayıt altına alınmamış, kulak küpesiz ve yanlarında pasaportu bulunmayan hayvanların sevklerine hiçbir suretle izin verilmeyecek. Hayvanlar ilçe içinde menşe şahadetnamesi, ilçe ve iller arası ise veteriner sağlık raporu ile nakledilecek. Belgesiz hayvan nakleden hayvan ve araç sahiplerine idari para cezası, bunları taşıyan nakil vasıtalarına da 3 ay süreli trafikten men cezası verilecek. Kurbanlık hayvanların taşınmasında kullanılacak araçlar, nakil öncesi ve sonrasında temizlenerek dezenfekte edilecek, hayvanların nakil vasıtalarına aşırı yüklenmelerine, nakliye sırasında yaralanma veya gereksiz yere acı ve ızdırap çekmelerine neden olabilecek nakil vasıtalarına ve sevklerine izin verilmeyecek. Hayvan pazar ve panayırları ile hayvan borsaları ve kurban hizmetleri komisyonlarının belirlediği kurbanlık satış ve kesim yerleri, hükümet veteriner hekimleri, belediye veteriner hekimleri ve belediye zabıta ekiplerinin gözetiminde temizlettirilecek, dezenfekte ettirilecek ve bu yerler sürekli olarak kontrol ve denetime tabi tutulacak. Bayram öncesi kurbanlık hayvanların sevk ve kontrol ile bayram süresince hayvan sağlığı şube müdürlüklerinde ve kesim yerlerinde veteriner hekim görevlendirilmesi, kesilen hayvanların sağlık kontrollerinin yapılması için gerekli önlemlerin alınması hususunda 81 ilin tarım il müdürlükleri talimatlandırıldı. KURBANLIK HAYVAN ALIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Genelgede kurbanlık hayvan alacak vatandaşlar, ''veteriner sağlık raporu ve şahadetnamesi olmayan, sığır ve mandalarda küpesi ve pasaportu bulunmayan, çok zayıf olan, gebe olan, yeni doğum yapmış olan, yarası, yüksek ateşi olan, çok genç ve etleri olgunlaşmamış olan, tüyleri karışık ve mat olan, bakışları ve dış görünümü cansız olan, pis kokulu ishali ve burun akıntısı bulunan, çevreye karşı aşırı tepkili veya çok duyarsız olan'' hayvanları almamaları konusunda uyarıldı. KURBAN KESİM YERLERİ Genelgeye göre, hayvan kesimlerinin Tarım ve Köyişleri Bakanlığından ruhsat alınmış mezbaha, kombina veya geçici kesim yerlerinde yapılması gerekiyor. Kesim yerlerinde bol su bulunması, ete temas eden bıçak ve satır gibi aletlerin temiz olması, kesim sonrası oluşan atıkların depolanması ve bertarafı için gerekli çevre düzenlemelerinin yapılması gerekiyor. HAYVAN KESİME NASIL HAZIRLANMALI? Genelgeye göre, kesim öncesi kurbanlık hayvanları strese sokacak kötü muamele ve hareketlerden kesinlikle kaçınmak gerekiyor. Kesimden önce stres faktörlerine maruz kalmış, yerli hayvanlardan elde edilen etlerin uzun ömürlü olmadığı belirtiliyor. Kesim öncesinde yorgun hayvanların dinlendirilmesi ve kesimden önce 6 saat boyunca yem verilmemesi etlerin kalitesini olumlu yönde etkiliyor. Çünkü kesim öncesi yemleme sonunda kesilmiş hayvanların kanları, bağırsaklarda oluşan emilme ile mikroorganizmaların hücumuna uğruyor ve oradan ete geçerek kaliteyi olumsuz etkiliyor, etin dayanıklılığını da azaltıyor. Yorgun hayvanların kanının tamamen akıtılması da mümkün olmuyor, bu nedenle etler çabuk bozuluyor, dayanıklılığı azalıyor. Bu nedenle mezbahaya yorgun getirilen hayvanların kışın en az 8 saat, yazın 12 saat dinlendirilmesi gerekiyor. İDEAL KESİM İdeal bir kesim için, hayvana acı çektirmeden iyi kan akıtmayı sağlamak ve işlemleri hijyenik yapmak gerekiyor. Bu çerçevede hayvan strese sokulmadan ve uygun bir yöntemle yatırıp tam olarak kontrol altına alındıktan sonra maksimum 30 saniye içinde boynunun her iki yanındaki atardamar ve toplardamar kesilerek kesim işleminin yapılması gerekiyor. Kontrol altına alma ile kesim ve kanatma arasında geçecek sürenin büyük önemi bulunuyor. Hayvanlarda bu işlem gecikirse kanatmanın kalitesi düşüyor. Kanatma işleminin ardından başın ayrılması, ön ayakların yüzülmesi ve kesilmesi, arka ayakların yüzülmesi ve kesilmesi, gövdenin yüzülmesi işlemlerinin de keskin bıçaklarla düzgün bir şekilde yapılması gerekiyor. Hayvanın iç organlarının kanatma işleminden sonra en geç 30 dakika içinde çıkarılması gerekiyor. Çünkü iç organların çıkarılması geciktirilirse işkembe ve bağırsak gazlarının kokunun ete geçme ve ayrıca işkembe ve bağırsakta bulunan mikropların etkisiyle etin kalitesinin düşmesi riski bulunuyor. KURBAN ETİNİN MUHAFAZASI Kurban etlerinin, serin bir yerde hava alması sağlanarak kesim sıcaklığından oda sıcaklığına düşmesi, bir süre beklendikten sonra buzdolabına kaldırılması gerekiyor. Henüz kesim sıcaklığında olan etler hava alamayacak durumda üst üste büyük parçalar halinde konulursa buzdolabı iç kısımları soğutmaya yetmiyor. Bu da hava almayan kısımların bozulmasına sebep oluyor. Kurbanlık etin dayanma süresi, kesim kalitesine ve parçaların büyüklüğüne göre değişmekle beraber buzdolabı koşullarında 5-6 gün, kıymada ise 3 gün. Uzun süreli muhafazalarda ise etlerin derin dondurucuda eksi 18 derecede muhafaza edilmesi gerekiyor. DERİLERİN KORUNMASI Çeşitli deri koruma yöntemlerine karşılık en kolay olarak kullanılan yöntem tuzlu koruma yöntemi. Derinin, yaş deri ağırlığının yüzde 30-50'si oranında ve 2-4 milimetre çapında çapında tanelere sahip tuzun, et yüzeyine tuzlanmamış alan kalmayacak şekilde uygulanması neticesinde nem oranı yüzde 35-40 düzeyine indirilerek koruma altına alınıyor.