Adı yolsuzlukla anılan Yuvacık Barajı’nın yanlış yere kurulduğu ortaya çıktı. CHP’li Sefa Sirmen’in ‘İstanbul’a su satacak’ dediği barajda 87 günlük rezerv kaldı. İSKİ yardım etmezse Kocaeli susuz kalacak. İnşasında ‘devletin zarara uğratıldığı' mahkeme kararıyla kesinleşen İzmit Yuvacık Barajı'nın su toplama konusunda yetersiz kaldığı ortaya çıktı. Dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Sefa Sirmen'in ‘İstanbul'a da su verileceği'ni açıkladığı barajın işletmecisi Thames Water şirketi, şimdi ellerinde kente 87 gün yetebilecek miktarda su bulunduğunu belirterek ‘kesinti uygulanmasını' istedi. Ancak Kocaeli Büyükşehir Belediyesi bu talebi geri çevirdi. İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi'nden (İSKİ) su almak için girişimde bulunan belediye, sözleşme gereği dışarıdan alacağı suyun parasını işletmeci firmadan tahsil edecek. İşletmeci firmanın ‘kesinti' talebi üzerine konuyu araştıran Kocaeli Su ve Kanalizasyon İdaresi de bir rapor hazırlayarak geçen hafta Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe'ye sundu. Raporda, bölgede 1964 yılından beri inceleme yapıldığı ve barajın su kaynakları açısından yetersiz olduğu vurgulandı. Bazı aylarda baraja hiç su gelmediği belirtilerek, işletmeci şirketin taahhüt ettiği yılda 142 milyon metreküp suyu hiçbir zaman veremeyeceğine dikkat çekildi. Yuvacık Barajı'nın inşaat aşamasında yapılan hataların altını çizen İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İzzet Öztürk, “Bugün yaşanan sorun bir hesaplama hatasının sonucudur.” dedi. Öztürk, bugüne kadar belediyenin taahhütlerinin bedelini ödediğini, bu yüzden yeterli suyu veremeyen işletmeci şirketin de bu bedeli ödemek zorunda olduğunu kaydetti. ‘Kocaeli'nin 50 yıllık su sorunu çözülüyor' sloganı ile yapımına başlanan Yuvacık Barajı inşaatı, ‘devletin kaynaklarının nasıl çarçur edildiğinin' hikayesine dönüşmüştü. Adı sürekli yolsuzlukla anılan Yuvacık Barajı yıllardır tartışılıyor. İddialar yargıya da taşındı. Açılan dava sonucu inşaat sırasında yolsuzluk yaptıkları gerekçesiyle 9 kişi 6'şar yıl hapse mahkum olurken, dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Sefa Sirmen, milletvekili olduğu için yargılanamadı. Büyük hayallerle yapılan barajda şimdi ise Kocaeli’ne 3 ay yetecek kadar su kaldığı belirlendi. Barajı işleten İngiliz Thames Water’ın hazırladığı raporda, Acil Planı’nda üçüncü seviyede bulunulduğu, bunun da baraj suyunda yüzde 20 tasarruf yapılması anlamına geldiği belirtilerek şu görüşe yer verildi: “Bahçelerin sulanmaması, araçların yıkanmaması gibi önlemler şu anda yapılmalı. Yaptığımız hesaplamalara göre barajımızda İzmit’e 87 gün yetecek kadar su var. Bu süre kasım ayının ortalarına geliyor. Ekim ayı yağmur ayı. Ancak biz kuraklık tehlikesine karşılık önlem alınması taraftarıyız.” Raporda, Kocaeli Valiliği ve Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İşletmesi (İSU) tarafından oluşturulacak Kuraklık Afet Kurulu’nun toplanması çağrısında bulunuldu. Kurulun tasarruf kararı alıp vatandaşların denetlenmesi ve uymayanların cezalandırılması istenen raporda “Aksi takdirde 4. aşama olan kuraklık başa geldiğinde maalesef yapacak bir şey kalmıyor.” denildi. Rapor doğrultusunda ağustosun ilk haftasında Su ve Kanalizasyon İdaresi’ne bir yazı yazan Thames Water şirketi, barajda su seviyesinin ciddi anlamda düştüğünü belirterek, suyun belli aralıklarla kesilmesini istedi. İsteğe ‘hayır’ cevabı veren idare, başka su kaynakları arayışına girdi. İSÜ Genel Müdürü İlhan Bayram, Gebze ilçesinin suyunu İSKİ’den, Karamürsel’in ihtiyacını Yalova’dan karşılamak için girişimlere başladı. Dışarıdan alacakları suyun parasını işletmeci firma olan Thames Water’a ödettireceklerini belirten Bayram şöyle konuştu: “Anlaşma gereği işletmeci şirket yılda 142 milyon metreküp suyu bize vermek zorunda. Çünkü yılda bu miktar suyun parasını alıyor. Biz şimdiye kadar hiçbir zaman bu kadar su almadık. Geçen yıl 122 milyon metreküp aldık; bu yıl da 130 milyon civarı olacak. Şirket yılda bu kadar su vermesi gerekirken, şimdi bize yazı yazdı; ‘barajda su yok, önlem alın’ diyor. Milletimizin suyunu kesmeyeceğiz.” Thames Water Türkiye Direktörü Evren Köprülü ise barajdaki su sorununu kabul etmedi. “Barajdan ne kadar su gelirse biz o kadar veririz.” diyen Köprülü, doğacak sorunlarda sorumluluklarının olmadığını savundu. Kocaeli’nin İstanbul’dan su alma gayretleri, dönemin İzmit Büyükşehir Belediye Başkanı Sefa Sirmen’in “Yuvacık Barajı konusunda yaşanan olumsuzlukların tek sorumlusu İSKİ’dir. İstanbul, Yuvacık Barajı’ndan yılda 100 milyon metreküp su almayı taahhüt etti. Baraj, sadece İzmit’in değil, İstanbul’un Anadolu yakasının da su sorununu çözümleyebileceği hesaplanarak yapıldı.” sözlerini yeniden gündeme getirdi. Ancak Sefa Sirmen, konuyla ilgili bir açıklama yapmaktan kaçındı. İSKİ Genel Müdürü Dursun Ali Çodur ise Kocaeli’nin su alması ile ilgili İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın bir açıklama yapacağını söyledi. Barajı inşa eden müteahhitler mahkûm oldu Devletin kaynaklarının boş yere israf edildiği projenin öyküsü 1987’de başladı. Proje kapsamında İzmit’in su ihtiyacının karşılanması için Yuvacık Barajı’nın yap-işlet-devret modeliyle hayata geçirilmesi fikri benimsendi. Devlet Su İşleri’nin, modelin sakıncalarına ilişkin yazdığı rapora rağmen projenin ihalesi dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in sınıf arkadaşları olan Erol Üçer ve İdris Yamantürk’ün şirketlerine verildi. Sefa Sirmen’in başkanlığı döneminde İzmit Büyükşehir Belediyesi projeyle ilgili uygulama ve su satış anlaşması imzaladı. İhaleyi alan şirketlere de su bedelini ödeme garantisi verildi. Baraj 1998’de bitti. Ancak 864 milyon dolar olarak belirlenen yatırım maliyeti 942 milyon dolara çıktı. Böylece projenin toplam maliyeti 1,5 milyar doları buldu. Satın alımı sözleşmesi sebebiyle Hazine’nin kullanılmayan suya verdiği bedelle birlikte maliyet 4,7 milyar dolara ulaştı. Konuyla ilgili araştırma başlatılırken, Yuvacık projesinin aynısı olan İzmir Tahtalı İçme Suyu Projesi’nin maliyetinin ise sadece 115,7 milyon dolar olduğu görüldü. Ayrıca İstanbul’a verilen suyun maliyetinin 45 cent olmasına karşın Yuvacık Barajı’ndan alınan suya ödenen bedel 1,5 dolar olarak belirlendi. AK Parti’nin iktidara gelmesinin ardından Meclis’te İzmit İçmesuyu Projesi için Araştırma Komisyonu kuruldu. Komisyon, 11 Temmuz 2003’te, dönemin başbakanı Tansu Çiller ve Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın ve bakanlar hakkında soruşturma komisyonu kurulmasını önermeyi kararlaştırdı. Komisyon ayrıca, dönemin İzmit Büyükşehir Belediye Başkanı Sefa Sirmen ve bazı belediye yöneticilerinin de aralarında bulunduğu 11 bürokrat hakkında suç duyurusunda bulunmayı karara bağladı. Ankara 7. Ağır Ceza Mahkemesi ise barajı inşa eden Gama Yönetim Kurulu Başkanı Erol Üçer, Güriş Yönetim Kurulu Başkanı İdris Yamantürk, eski İzmit Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Kadri Veziroğlu ile 6 bürokrat, ‘devlet alımına fesat karıştırmak’ suçundan beşer yıl hapse çarptırıldı. Kamu zarara uğratıldığı için sanıkların cezası yedişer yıl altışar aya çıkarılırken, duruşmalardaki iyi halleri dikkate alınarak 6’şar yıl 3’er aya düşürüldü. Zaman