Kamuoyunda infiale sebep olan gelişme ile ilgili basına açıklama yapmaktan çekinen firmaların nasıl bir tavır takınacağı merak ediliyor. Meşrubatçılar Derneği, şirketlerin yönetmelikte belirtilen ölçülere sadık kalarak alkolsüz içecekler ürettiğini söylemekle yetindi. Açıklamada, dünyanın her yerinde gıda regülasyonlarında etanolün belirli oranlarda yer almasının doğal kabul edildiğini belirtti. Kendi markası adına başka bir şirkete üretim yaptıran Konya merkezli Adese Marketler Zinciri ise içinde karbonhidrat bulunan gıdalarda bir süre sonra doğal olarak alkol oluştuğunu kaydederek, aynı analizin ekmek, ayran, yoğurt, boza veya kefire de yapılması halinde aynı sonucun alınacağını savunuyor. Piyasada en yaygın pazara sahip 10 gazoz markasının hepsinde litrede 0,2 ile 1,56 gram arasında değişen oranlarda alkol tespit edilmesi tüketicileri ayağa kaldırdı. Tüketicilerin kimisi, ‘Biz bunca yıldır alkol mü alıyorduk?’ sözleriyle isyanını dile getirirken, kimi de ‘Aldatıldık, artık kime güveneceğiz?’ diye sitemde bulunuyor. Ancak haberin duyulmasının üzerinden 2 gün geçmesine rağmen Adese ve Ülker hariç üretici firmalardan hiç ses çıkmıyor. Analizi yapılan ürünler arasında Sensun ve Sprite gazozlarının üretimini Coca-Cola firması gerçekleştiriyor. Fruko ve Seven Up, Pepsi firmasının markaları iken, Akmina süt ve yoğurt ürünleri ile kamuoyunda bilinen Danone’ye ait. Adese, Kipa ve Tansaş ise kendi adlarına başka firmalara üretim yaptırıyor. Çamlıca, Ülker Grubu’nun ürünü iken, Uludağ Bursa merkezli ve gazoz konusunda ün yapmış bir marka. Tüketiciler Birliği, piyasadaki 10 farklı gazoz markasına ait numuneleri TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nde inceletti. Analiz sonucunda bütün gazozlarda alkol tespit edildi. Gazozların içeriğinde alkole rastlanması ise dinî hassasiyeti olan tüketicileri şaşkına çevirdi. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, konu hakkında inceleme başlattıklarını açıklarken, TÜBİTAK’a müracaat edeceklerini, alkolün sonradan ilave edildiğinin ortaya çıkması halinde gereğinin yapılacağını kaydetti. Gazozlarda ‘alkol bulunur’ ibaresinin yazılmamasını ‘tüketicinin aldatılması’ şeklinde yorumlayan Tüketiciler Birliği Başkanı Bülent Deniz de Batı’da olduğu gibi tüketicilerin manevî tazminat davası açabileceğini söyledi. Üreticiler ise sessizliğini korumada ısrar ediyor. Firmalar açıklama için Meşrubatçılar Derneği’ne işaret ederken, dernek önceki gün üretimin hiçbir safhasında hariçten alkol takviyesinin yapılmadığını, tespit edilen alkolün tamamen üretim sürecindeki doğal fermantasyondan kaynaklandığnı duyurmuştu. Sadece Adese suskunluğunu bozdu İncelenen 10 gazoz markasının 9’undan herhangi bir açıklama yapılmazken, sadece Adese suskunluğunu bozdu. Adese marketler zinciri, alkolsüz içecekler tebliğine atıfta bulunarak, etil alkol miktarının en çok litrede 5 gram olabileceğini kaydetti. Kendi markalarında bunun 10’da birinin bulunduğunu söyleyen Adese’nin aynı zamanda gıda mühendisi de olan ürün uzmanı Muhammed Ak, “Bu hüküm meyve suları tebliğinde bulunmaktadır. Nedeni de içinde karbonhidrat bulunan gıdalarda bir süre sonra doğal olarak alkol oluşur. Bu, gıdanın kimyası gereğidir.” dedi. Tebliğde 5 gram sınırının konulmasını, ‘bu değerin altındaki miktarların kendiliğinden oluşum nedeniyle üründe bulunabileceğini göz önünde bulundurmak’ diye izah eden Ak, gıda ve içecek üretiminde kullanılan doğal aromaların birçoğunda meyveden ve sebzeden kaynaklanan doğal alkolün bulunduğunu kaydetti. Ak, “Bu da nihaî ürün olan gazozun on binde 5 oranında alkol içermesinin nedenidir. Gazozlara yaptırılan bu analiz, ekmek, ayran, yoğurt, meyve sebzeler, boza, kefir ve daha birçok gıdaya yapılmış olsaydı gene aynı sonuçların ortaya çıkacağı açıkça görülecekti.” açıklamasını yaptı. Ak, Türk Gıda Kodeksi açısından bakıldığında bir üründe alkol var denilebilmesi için miktarın yüzde 1,2 olması gerektiğini söyleyerek, bu sınıra ulaşan ürünlerin etiketlerinde belirtilmesinin zorunlu olduğunu belirtti. Gözlerin çevrildiği firmalardan Ülker’den hâlâ kamuoyuna ayrıntılı bir açıklama yapılmadı. Ülker, sadece internet sitesinde cevapladığı bir soruya, üretim süreçlerinin hiçbir aşamasında alkol veya türevlerinin kullanılmadığını ileri sürüyor. Firma, üretimin Türk Gıda Kodeksi’ne uygun bir şekilde yapıldığını belirterek, şu bilgileri veriyor: “Etanol doğal olarak meyve ve sebzelerde bulunur. Zira, meyve ve sebzeler olgunlaştıkça oluşan fermantasyon sırasında yan ürün olarak belirli oranlarda etanol ortaya çıkar. Gıda ve içecek sektöründe kullanılan doğal aromaların birçoğunda doğal olarak oluşmuş etanol mevcuttur. Bütün dünyada gıda regülasyonlarında etanolün belirli oranlarda yer alması doğal kabul edilmektedir.” En fazla alkol Uludağ’da Marka - Alkol* Uludağ - 1,56 Akmina - 1,28 Tansaş - 1,16 Çamlıca - 0,84 Fruko - 0,76 Sensun - 0,60 Sprite - 0,56 Adese - 0,48 Seven Up - 0,44 Kipa - 0,20 * Gram/litre ZAMAN